Trước sau nửa đêm, Tử Châu đổ mưa nhỏ, mưa bụi bao phủ mặt đất.
Đoàn người thị sát công trường phòng thủ lên tường thành, trong lúc nhất thời bèn không xuống nữa, Ninh Nghị thông qua cửa sổ trên tường thành nhìn ra ngoài, trong đêm mưa trên tường thành chỉ còn lại mấy điểm sáng nho nhỏ còn đang sáng.
Cứ cách mấy chục mét một chút ánh sáng, phác họa ra đường nét thành trì mơ hồ. Các binh sĩ đổi ca phòng thành khoác áo tơi, đi về phía xa xa dọc theo tường thành, dần dần bị bao phủ trong bóng tối của mưa, thỉnh thoảng còn có tiếng người nhỏ vụn truyền đến.
Bên trong tường cao, kiến trúc thành thị lờ mờ kéo dài ra xa, ngói xanh tường xám, sân lớn sân nhỏ ban ngày vào giờ phút này đều dần dần hòa tan thành một khối. Để cảnh vệ thủ thành, trong vòng mấy chục trượng phụ cận tường thành vốn không nên xây nhà, nhưng Vũ triều thừa hưởng hòa bình hơn hai trăm năm, Tử Châu nằm ở phía tây nam chưa từng có binh họa, cộng thêm vị trí yếu đạo, buôn bán phát đạt, dân cư dần dần chiếm cứ hết thảy trong tầm mắt, đầu tiên là phòng ốc của hộ nghèo, sau đó cũng có sân viện của phú hộ.
Chiến tranh sắp tới đã dọa chạy ba ngàn người trong thành, cư dân sống gần tường thành phía bắc được ưu tiên khuyên rời khỏi, nhưng trong sân viện lớn nhỏ, vẫn có thể nhìn thấy ánh đèn thưa thớt, cũng không biết là chủ nhân đi tiểu đêm hay làm gì, nếu cẩn thận ngóng nhìn, trong tiểu viện gần đó còn có dấu vết vật phẩm rơi rớt lại khi chủ nhân vội vàng rời đi.
Hai gã canh phu mang theo đèn lồng, tránh né ở dưới mái hiên ngoài sân đã không người ở.
Khoảng cách từ lần đầu tiên người Nữ Chân nam hạ đã trôi qua hơn mười năm, máu tươi, chiến trận, sinh tử... từng màn kịch luân phiên trình diễn, nhưng đối với đại bộ phận người trên đời này mà nói, cuộc sống của mỗi người vẫn kéo dài một cách bình thường, cho dù chiến loạn sắp đến, thứ quấy nhiễu bọn họ như cũ vẫn là củi lửa dầu muối ngày mai.
Trước khi tới Tử Châu, Ninh Nghị nhận được tin tức thất bại từ Giang Nam gửi tới.
Từ khi Hoa Hạ quân giết ra khỏi phạm vi Lương Sơn, sau khi tiến vào bình nguyên Thành Đô, Kiếm Các cho tới nay đều là điểm mấu chốt trong chiến lược bước tiếp theo, việc tranh thủ và du thuyết đối với thủ tướng Kiếm Các là Tư Trung Hiển, cũng thủy chung đều đang tiến hành.
Tư Trung Hiển người này trung thành với Vũ triều, làm người có trí tuệ lại không mất nhân từ và biến báo, ngày xưa Hoa Hạ quân giao lưu, buôn bán vũ khí với bên ngoài, có hơn phân nửa chuyện làm ăn đều phải đi qua tuyến Kiếm Các này. Đối với các đơn hàng cung ứng cho bộ đội chính quy Vũ triều, Tư Trung Hiển trước giờ đều tạo điều kiện thuận lợi, đối với hàng riêng mà một bộ phận gia tộc, thân hào, thế lực địa phương muốn, đả kích của hắn lại tương đối nghiêm khắc. Mà đối với năng lực phân biệt và lựa chọn hai loại chuyện làm ăn kia, chứng minh trong đầu vị tướng lĩnh này có cái nhìn đại cục tương đối.
Quan điểm tổng thể của Bộ Tổng Tham Mưu Hoa Hạ quân đối với Tư Trung Hiển là nghiêng về chính diện, cũng bởi vậy, Ninh Hi và Ninh Kỵ cũng sẽ cho rằng đây là một vị tướng lĩnh tốt xứng đáng tranh thủ. Nhưng ở phương diện hiện thực, phân chia thiện ác tự nhiên sẽ không đơn giản như thế, chỉ nói riêng Tư Trung Hiển là trung thành với lê dân thiên hạ hay là trung thành với chính thống Vũ triều chính là một chuyện đáng để thương thảo.
Tóm lại nửa đầu năm nay, thông qua Tư Trung Hiển mượn đường, rời khỏi Xuyên Tứ Lộ công kích người Nữ Chân vẫn là một chuyện hợp lẽ, một vạn người của Lưu Thừa Tông cũng chính là đi tới Từ Châu dưới sự phối hợp của Tư Trung Hiển —— điều này phù hợp với lợi ích căn bản của Vũ triều. Nhưng mà đến nửa năm sau, Vũ triều suy thoái, Chu Ung qua đời, triều đình chính thống còn chia làm hai, thái độ của Tư Trung Hiển, bèn rõ ràng đã có dao động.
Trong này còn có tình huống phức tạp hơn.
Tư Trung Hiển nguyên quán Tú Châu tỉnh Chiết Giang, phụ thân của hắn Tư Văn Trọng hơn mười năm trước từng đảm nhiệm Binh bộ Thị lang, sau khi làm quan cả nhà vẫn luôn ở phủ Bình Giang —— tức Tô Châu đời sau. Người Nữ Chân công phá kinh thành, Tư Văn Trọng mang theo người nhà trở lại vùng nông thôn Tú Châu.
Tháng bảy, Hoàn Nhan Hi Doãn điều quân đội Nữ Chân tấn công Tú Châu, sau khi thành phá mời Tư Văn Trọng ra, thụ phong chức Lễ bộ thượng thư, sau đó liền phái Tư Văn Trọng tới Kiếm Các khuyên hàng. Lúc đó nhân thủ của Hoa Hạ quân một dải Giang Nam đã không còn nhiều, Ninh Nghị ra lệnh cho tiền tuyến làm ra phản ứng, cẩn thận tìm hiểu sau đó xem xét xử lý, trong mệnh lệnh hắn lặp lại sự cẩn thận cần thiết của chuyện này, không nắm chắc thậm chí có thể từ bỏ hành động, nhưng nhân viên tiền tuyến cuối cùng vẫn quyết định ra tay cứu người.
Trận hành động này, Hoa Hạ quân mất năm người, người Tư gia cũng có thương vong. Sau khi báo cáo hành động và kiểm điểm của tiền tuyến được phát về, Ninh Nghị liền biết cán cân đàm phán Kiếm Các đã không ngừng nghiêng về phía người Nữ Chân.
Mỗi khi đến lúc này, Ninh Nghị liền không khỏi kiểm điểm khuyết điểm của mình trong tổ chức xây dựng. Việc xây dựng quân đội Hoa Hạ bắt chước theo một số đường nét của nhánh của quân đội Trung Hoa đời sau, nhưng ở khâu cụ thể thì có rất nhiều khác biệt.
Từ bản chất mà nói, trục chính của Hoa Hạ quân, bắt nguồn từ hệ thống quản lý của quân đội hiện đại, quân pháp sâm nghiêm, hệ thống giám sát trên dưới nghiêm khắc, quản lý tư tưởng đúng chỗ, nó càng giống với quân đội Mỹ hiện đại hoặc quân đội Trung Hoa hiện đại, về phần nhánh Hồng quân ban đầu nhất kia, Ninh Nghị lại không thể nào mô phỏng ra được hệ thống tín ngưỡng kiên định bất dịch của nó.
Trong thế giới mà Ninh Nghị đã từng ở kia, Trung Quốc cận đại tồn tại quá nhiều thứ không thể nào sao chép, cái thời đại đó, phương Tây là phát triển khoa học kỹ thuật mỗi ngày một khác, Trung Quốc là hệ thống tư duy và chính trị lạc hậu, vượt qua một trăm năm khuất nhục và đau khổ thấm sâu vào xương tủy, vô số người không ngừng vấp phải trắc trở và tìm kiếm con đường, cuối cùng mới hun đúc ra được một nhánh quân đội có tín ngưỡng giai cấp vô sản kiên định đến như vậy.
Khuất nhục mà Vũ triều trải qua vẫn còn quá ít, vấp phải trắc trở hơn mười năm vẫn không thể khiến người ta ý thức được tính bức thiết của việc cần đi một con đường khác, cũng không thể khiến mấy loại tư duy va chạm, cuối cùng có được một kết quả —— thậm chí thời gian xuất hiện nhận thức chung giai đoạn một vẫn còn chưa đủ. Mà mặt khác, Ninh Nghị cũng không thể từ bỏ sự manh nha của cuộc cách mạng công nghiệp, chủ nghĩa tư bản mà hắn vẫn luôn bồi dưỡng.
Bởi vì những nguyên nhân này, Hoa Hạ quân mới đoạn tuyệt với Lão Ngưu Đầu, cũng bởi vì những nguyên nhân này, Hoa Hạ quân ở một số phương hướng càng giống như là công ty lớn doanh nghiệp lớn đời sau, mặc dù Ninh Nghị cũng tiến hành tuyên truyền một lượng lớn lý niệm "Hoa Hạ", nhưng chân chính chống đỡ hết thảy, là hệ thống chuyên nghiệp vượt qua thời đại, phương pháp làm việc chuyên nghiệp, sau khi trải qua nhiều lần thắng lợi, các nhân viên làm việc trong quân đội có ý chí chiến đấu dâng trào, cũng có tinh thần lạc quan gần như kiêu ngạo.
Đối với tinh thần như vậy, Ninh Nghị đã tiến hành chỉnh đốn rất nhiều, nhưng hiệu quả đương nhiên là có hạn. Không có trăm năm khuất nhục, không có vô số thất bại, không có vụ thảm sát bốn một hai (cuộc chính biến phản cách mạng do Tưởng Giới Thạch phát động vào ngày 12-4-1927 tại Thượng Hải, giết hại hàng ngàn đảng viên cộng sản và công nhân cách mạng), cũng không có sự quẫn bách khi thủy chung ở vào hoàn cảnh ác liệt và niềm tin chắc chắn trong sự quẫn bách, sẽ không bồi dưỡng ra được sự kiên trì và nghiêm túc ăn sâu vào cốt tủy này. Sau khi đánh tan Lục Kiều Sơn nhẹ nhàng chiếm được hơn phân nửa bình nguyên Thành Đô, một bộ phận quân nhân Hoa Hạ thậm chí còn có cảm xúc miệt thị đối với người Nữ Chân.
Công tác đối ngoại một năm nay, tỷ lệ thương vong cao hơn dự kiến của Ninh Nghị. Dưới tình huống như vậy, khẳng khái và tráng liệt không còn là chuyện đáng tuyên truyền nữa. Mỗi một loại chủ nghĩa đều có lợi và hại của nó, mỗi một loại tư tưởng cũng đều dẫn ra phương hướng và mâu thuẫn khác nhau, mấy năm nay, thứ thực sự quấy nhiễu tư duy của Ninh Nghị, thủy chung là mối liên quan và bước chuyển ngoặt của những chuyện này.
Làm thế nào để khiến người ta hiểu và tiếp nhận sâu sắc tính tất yếu của học thuyết truy nguyên và xã hội, làm thế nào để cho mầm mống của chủ nghĩa tư bản sinh ra, làm thế nào để khi mầm mống này sinh ra cùng lúc buông bỏ tư duy "dân chủ" và "bình đẳng", khiến cho khi chủ nghĩa tư bản đi đến cực đoan trục lợi vô tình vẫn có thể có một loại kiềm chế cân bằng trật tự tương đối dịu dàng khác...
Mà chuyện của Tư Trung Hiển cũng sẽ quyết định hướng đi của đại thế cả thiên hạ.
Thánh nhân bất nhân coi bách tính như rơm rác. Mãi đến ngày này đi tới Tử Châu, Ninh Nghị mới phát hiện, điều khiến hắn thấy quấy nhiễu và vướng bận nhất, cũng không hoàn toàn là những thiên hạ đại sự kia.
Tin tức có liên quan đến Ninh Kỵ truyền đến, hắn vốn dĩ lo lắng, là nhi tử thứ hai nhìn thấy thế đạo hỗn loạn, bắt đầu trở nên hung tàn hiếu sát, Ninh Hi chịu đem tin tức này truyền về, lo lắng trong mơ hồ chỉ sợ cũng chính là điểm này. Đợi sau khi gặp mặt, sự thẳng thắn của hài tử, lại làm cho Ninh Nghị hiểu rõ ngọn nguồn sự tình.
Làm võ giả, sau khi nhìn thấy thế đạo mê hoặc này, tiểu hài tử đã nhạy bén nhận ra con đường trở nên cường đại, dã tính trong tiềm thức đang sinh trưởng ra từ trong phạm vi an toàn mà cha huynh dệt nên cho hắn. Muốn trải qua chiến đấu, muốn trở nên cường đại, muốn tiếp nhận bình đẳng khiêu chiến vào thời điểm đối phương đánh cược tính mạng.
Đây là tâm tư đáng khen ngợi.
Ninh Nghị một đường đi tới, đồng dạng là một đường chém giết.
Hắn cũng không phải là phường liều mạng thật sự.
Bắt đầu từ bến tàu ngoài thành Giang Ninh, đến hiện giờ sau khi giết vua, chính diện chống lại người Nữ Chân, liều mạng vô số lần, cũng không bởi vì hắn trời sinh đã là kẻ làm bừa không coi tính mạng mình ra gì. Hoàn toàn ngược lại, hắn không chỉ quý trọng tính mạng, hơn nữa quý trọng tất cả trước mắt.
Nhưng mà kinh nghiệm vô số lần trong quá khứ nói cho hắn biết, thật sự muốn chém giết với người, liều mạng ra ngoài trong thế giới hung tàn này, chỉ là điều kiện cơ bản. Người không có điều kiện này, sẽ có xác suất thua cao hơn, xác suất thắng ít hơn. Hắn chỉ là đang bình tĩnh đẩy cao mỗi một phần xác suất thắng lợi, lợi dụng lý trí tàn khốc, ngăn chặn sự sợ hãi khi đương đầu với nguy hiểm, đây là bản năng được rèn luyện nhiều lần trong kinh nghiệm của kiếp trước. Không liều mạng ra, hắn sẽ chỉ thua nhiều hơn.
Bất luận là ở thịnh thế hay là loạn thế, bản chất vận hành của thế giới này, thủy chung là một cuộc thi tuyển chú trọng xếp hạng, mặc dù khi thao tác thực tế có tính kéo dài và tính phức tạp, nhưng tính chất căn bản, kỳ thực là không thay đổi.
Trên đời này tồn tại phú nhị đại quyền nhị đại, đây là biểu hiện mang tính kéo dài.
Ở trên đời này muốn làm tốt chuyện, không chỉ phải cố gắng suy nghĩ cố gắng hành động, còn phải có phương hướng chính xác phương pháp chính xác, đây là thể hiện tính phức tạp.
Đối với người tầm thường mà nói, rất nhiều thứ trên đời này, dường như được quyết định bởi vận may, ai đó chọn đúng phương hướng nào đó, cho nên hắn thành công, thời cơ và vận may của mình đều có vấn đề... nhưng trên thực tế, thứ thực sự quyết định lựa chọn của con người, là sự quan sát nghiêm túc đối với thế giới và suy nghĩ cẩn thận đối với quy luật hết lần này đến lần khác.
Ở tầng cao nhất của thế giới này, đều là kết quả của người thông minh cố gắng suy nghĩ, lựa chọn đúng phương hướng, sau đó đánh cược tính mạng rồi tiêu hao chính mình. Cho dù Ninh Nghị tiếp xúc với thế giới trước là một thế đạo tương đối thái bình, mỗi một người thành công, nhà tư bản, người lãnh đạo, cũng đều có đặc trưng của bệnh tâm thần nhất định: Chủ nghĩa hoàn mỹ, hoang tưởng, sự tự tin quán triệt từ đầu đến cuối, thậm chí khuynh hướng phản nhân loại nhất định...
Sức khỏe tâm lý mà người bình thường định nghĩa chẳng qua là sự đồng cảm và yếu đuối của công chúng như đối đãi với thú cưng mà thôi. Mọi người trong thịnh thế thông qua trật tự nâng cao giới hạn, khiến cho mọi người cho dù thất bại cũng sẽ không quá khó xử, đối ứng với nó chính là sự đè thấp của đẳng cấp và ngưng tụ của con đường lên cao, đại chúng bán ra "tính khả năng" mà mình cũng không bức thiết cần, đổi lấy ổn thỏa và an toàn có thể lý giải. Thế giới chính là kỳ diệu như vậy, bản chất của nó chưa từng thay đổi, mọi người chỉ tiến hành điều chỉnh thế này thế kia sau khi hiểu được quy tắc.
Ninh Nghị đối với tất cả đều rõ ràng, cho nên hắn đánh cược tính mạng.
Cho tới bây giờ, đến phiên hài tử của hắn.
Tiểu Ninh Kỵ mười ba tuổi muốn chọn lựa "tính khả năng", từ bỏ ổn thỏa và an toàn, loại ý nghĩ này cũng không thể hiện ở lỗ mãng chịu chết, nhưng chắc chắn quyết định lựa chọn của hắn sau này khi vô số lần đối mặt với nguy hiểm, giống như trước đó hắn đã chọn lựa chém giết với kẻ địch mà không phải được bảo vệ vậy. Ninh Nghị biết, chính mình cũng có thể lựa chọn bóp chết cách nghĩ này của hắn ngay tại đây —— loại phương thức kia, tự nhiên cũng tồn tại.
Đêm hôm đó, dưới tàng cây bạch quả trong y quán, hắn và Ninh Kỵ hàn huyên hồi lâu, nói đến Chu Đồng, nói đến sư phụ của Hồng Đề, nói đến phụ thân của Tây Qua, nói đến chuyện này chuyện kia. Nhưng cho đến cuối cùng, Ninh Nghị cũng không có ý đồ bóp chết ý nghĩ của hắn, hắn chỉ đặt ra ba điều quy ước với hài tử, hi vọng Ninh Kỵ cân nhắc đến mẫu thân trong nhà, học y đến mười sáu tuổi, trước khoảng thời gian này, đối mặt nguy hiểm thì hơi lui về phía sau một chút, sau đó, hắn sẽ ủng hộ bất cứ mọi quyết định của Ninh Kỵ.
- Hy vọng hai năm sau, đệ đệ của con sẽ phát hiện, tập võ không cứu được Trung Quốc, nên đi làm đại phu hoặc là viết lách.
Đêm nay sau khi trò chuyện với Ninh Kỵ xong, Ninh Nghị đùa giỡn với trưởng tử như vậy. Nhưng trên thực tế, cho dù Ninh Kỵ làm đại phu hoặc viết văn, rất nhiều nguy hiểm mà tương lai bọn họ sẽ đối mặt cũng sẽ không thiếu đi một chút nào. Là con trai và người nhà của Ninh Nghị, ngay từ đầu, bọn họ đã đối mặt với rủi ro lớn nhất.
Ninh Hi của mấy năm trước, hoặc nhiều hoặc ít cũng rục rịch trong lòng, nhưng hắn làm trưởng tử, dư luận và bầu không khí của phụ mẫu, người bên cạnh từ nhỏ đã định hướng cho hắn, Ninh Hi cũng tiếp nhận phương hướng này.
Cuối cùng dưới sự phò tá của đám người Trần Đà Tử, Ninh Hi trở thành người quản lý tương đối an toàn, tuy rằng chưa từng đối mặt trực diện với hung hiểm và đổ máu tuyến đầu như Ninh Nghị, điều này sẽ khiến năng lực của hắn không đủ toàn diện, nhưng cuối cùng sẽ có phương pháp bù đắp. Mặt khác, có một ngày khi đối mặt với hung hiểm lớn nhất, hắn cũng có thể vì vậy mà phải trả giá.
Mấy năm nay đối với thế giới bên ngoài, ví dụ như nói đến những chuyện này với đám người Lý Tần, Tống Vĩnh Bình, Ninh Nghị đều có vẻ thản nhiên và thức thời, nhưng trên thực tế, mỗi khi tưởng tượng như vậy dâng lên, hắn đương nhiên cũng tránh không được cảm xúc thống khổ. Những hài tử này nếu thật sự xảy ra chuyện, mẫu thân của bọn chúng sẽ thương tâm thành dáng vẻ gì đây?
Đàn Nhi luôn luôn kiên cường, có lẽ cũng sẽ vì vậy mà ngã xuống, Tiểu Thiền luôn luôn ôn nhu thì sẽ như thế nào? Cho tới bây giờ, Ninh Nghị vẫn có thể nhớ rõ, dáng vẻ của nha hoàn nho nhỏ sôi nổi tung tăng đi cùng hắn trên đường phố Giang Ninh hơn mười năm trước khi hắn vừa đến...
Qua vài năm nữa, chỉ sợ những hài tử như Văn Văn, Ninh Kha, cũng sẽ dần dần làm cho hắn đau đầu.
Cho dù trời đất này có điên đảo lớn hơn đi nữa, các hài tử cũng sẽ đi qua quỹ đạo của mình, chầm chậm trưởng thành, dần dần trải qua mưa gió. Đêm hôm đó, Ninh Nghị ở trên thành lâu nhìn Tử Châu trong bóng tối, trầm mặc hồi lâu.
Một chỗ khác khi quay đầu lại, vượt qua bãi đất trống bên ngoài thành Tử Châu, trong tháp canh trên ngọn núi xa xa, vẫn đang thắp lên ánh sáng nhỏ nhất, từng công trình công sự phòng ngự xây dựng, đang ẩn nấp trong cơn mưa của bóng tối...
Cho dù trời đất này có điên đảo lớn hơn đi nữa, các hài tử cũng sẽ đi qua quỹ đạo của mình, chầm chậm trưởng thành, dần dần trải qua mưa gió...
Khi thiếu niên tên là Ninh Kỵ ở tây nam đưa ra quyết định đối mặt với mưa gió, một hài tử khác cách xa mấy ngàn dặm trong thiên hạ này, sớm đã bị mưa gió cuốn theo, đi trên con đường lang bạt.
Mục An Bình sinh ra vào năm Vũ Kiến Sóc thứ ba năm nay tám tuổi rưỡi, khoảng cách vào cái đêm mất đi phụ mẫu đó, đã trôi qua hơn hai năm. Hắn được Lâm Tông Ngô đổi tên thành Bình An, cạo trọc đầu nho nhỏ, một mình đi về phía trước trong loạn thế đất Tấn, cũng đã hơn một năm.
Tháng chín năm Kiến Sóc thứ mười một, Bình An quần áo tả tơi trở về Ốc Châu hắn đã từng sinh sống tận mấy năm, lại không tìm được căn nhà mà phụ mẫu từng ở. Trong binh họa không ngừng kéo dài khi Nữ Chân đột kích, đất Tấn chia cắt, Ốc Châu đã hoàn toàn thay đổi bộ dáng, nửa tòa thành trì đều đã bị thiêu hủy, mọi người gầy trơ xương như ăn mày sinh sống ở trong thành trì này, thời điểm xuân hạ, thảm kịch bán con đổi thức ăn một bận từng xuất hiện nơi đây, đến mùa thu, thoáng được giảm bớt, nhưng như cũ vẫn không thể che giấu được khí tức tang tóc trong ngoài thành trì kia.
Tiểu hòa thượng quần áo tả tơi tìm kiếm trong thành trì hai ngày, cũng không tìm lại được ký ức ngày xưa đối với phụ mẫu, đồ ăn hao hết, hắn ở trong tòa nhà cũ nát trong thành len lén chảy nước mắt, ngủ một ngày, tâm trạng mờ mịt lại chao đảo ra đầu đường. Lúc này, hắn muốn nhìn thấy sư phụ hòa thượng duy nhất hắn có thể dựa vào trên đời, nhưng sư phụ thủy chung chưa từng xuất hiện.
Đầu đường cách hắn mấy chục trượng, Lâm Tông Ngô mặc một thân tăng bào rộng thùng thình đang đưa một túi màn thầu lương khô nhỏ tới trước mặt một người tập võ gầy trơ xương.
Sau đó không lâu, võ giả đi theo phía sau tiểu hòa thượng, đến chỗ không người thì rút đao trên người ra.
Bình An quay đầu lại, nước mắt vẫn còn đọng trên mặt, ánh đao lay động ánh mắt hắn. Ác nhân gầy ốm kia bước chân ngừng một chút, túi bên người bỗng nhiên rách ra, một ít đồ ăn rơi trên mặt đất, người lớn và hài tử đều không khỏi ngẩn người...
Trong góc phố, hai tay Lâm Tông Ngô chắp trước ngực, lộ ra nụ cười.
Hổ báo vì đi săn, phải mọc nanh vuốt; cá sấu để tự vệ, phải mọc vảy; đám khỉ ra khỏi rừng cây, dựng lên gậy gộc...
Trong mưa gió, máu người sẽ chảy xuống, trước khi chết, mọi người chỉ có thể cố gắng thay đổi bản thân trở nên kiên cường hơn.
Vạn vật cạnh tranh, kẻ thích ứng được thì sẽ sống.
