Đỗ Thành Hỉ chần chừ nói:
- Bệ hạ thánh minh, nhưng mà . . . nô tỳ cảm thấy có khi nào là bởi vì hôm nay mới biết chiến trường có cơ hội thay đổi, Hữu tướng muốn bôi trơn quan hệ nhưng không kịp thời gian?
Chu Triết liếc qua Đỗ Thành Hỉ:
- Hưm? Chó già nhà ngươi nói đỡ giùm hắn, chẳng lẽ thu tiền của hắn?
Đỗ Thành Hỉ sợ tới mức vội vàng quỳ xuống thỉnh tội, Chu Triết phất tay.
- Đứng lên, đứng lên đi, trẫm đùa chút thôi. Dù ngươi thu tiền cũng không sao, chẳng lẽ trẫm sẽ bị người xúi giục?
Chu Triết tạm dừng rồi nói tiếp:
- Nhưng ngươi nghĩ sai rồi. Nếu không đủ thời gian, biết rõ cố gắng chống cũng vô dụng, Tần Tự Nguyên tự nhiên sẽ không mở miệng. Hôm nay hắn đấu miệng với quần thần, trẫm cho rằng hắn phát hiện vị trí lúng túng, sợ có người về sau tính sổ, nên muốn gây thù đánh lạc hướng! Con chó già này đa mưu túc trí, biết có khi bị người mắng mấy câu, bị trẫm trách cứ vài câu ngược lại là chuyện tốt, nhưng trẫm làm sao không nhìn ra thủ đoạn đó được? Ha ha.
Chu Triết cười cười, nụ cười kỳ lạ đọng thật lâu trên mặt, tiếp đó không biết là đang nghiền ngẫm hay chiêm nghiệm lại, hắn nhỏ giọng nói mấy chữ:
- Ha, Hạ Thôn đại thắng.
Trong khi Chu Triết lẩm bẩm, có người đến thông báo, Lý Chuyết đã tới.
- Tuyên hắn tiến vào.
Chu Triết nói rồi quay về phía sau bàn học.
Không lâu sau, đại thần Lý Chuyết lần trước phụ trách ra khỏi thành đàm phán với người Nữ Chân đi vào Ngự Thư phòng.
. . .
- . . . chiến sự và chính sự khác nhau.
Gió tuyết ập đến tường thành, râu tóc bạc màu run run trong gió tuyết đều đã kết thành lớp sương.
Tần Tự Nguyên vươn tay chạm vào vết máu bị đóng băng trên tường chắn mái:
- Những năm gần đây, thường nghị luận với người khác về trong đại chiến, chuyện gì trọng yếu nhất. Ở Hạ Thôn, người cộng tác với liệt tử* tên là Ninh Nghị, ngày trước thích tài tinh xảo nhất, giỏi về học thuyết cân nhắc truy nguyên, giỏi về nghiên cứu thuốc nổ. Mà kẻ sĩ bên ngoài tranh luận thì thường hay quan tâm chiến pháp*, vật gì ưu tiên, vật gì để sau, nếu gặp chỗ đặc biệt thì phải ứng đối như thế nào. Nhưng mà . . . gặp phải người Liêu, người Nữ Chân thì đều vô dụng, chỉ vì triều ta trọng văn khinh võ, quân đội mấy chục vạn là không còn chiến ý, bị mấy vạn người đánh cho tan tác.
(*) Liệt tử: đứa con kém cỏi, tương tự nghĩa như khuyển tử, một sự khiêm tốn khi nhắc đến con của mình.
(*) Chiến pháp: Sách lược và phương pháp tác chiến.
Lão nhân dừng một chút, thở dài:
- Chủng thế huynh, văn nhân là thế đấy, tranh luận với người thì sẽ chọn một trong hai lý luận. Thật ra thiên địa vạn vật không thoát khỏi hai chữ trung dung. Tử nói: Căng mà không chùng, văn vũ đều không thể, chùng mà không căng, văn võ cũng không muốn. Vừa căng vừa chùng mới là đạo văn vũ.* Nhưng kẻ ngu dốt thường không phân biệt được cái gì làm được cái gì không. Lão hủ cả đời cầu ổn thỏa, nhưng về việc lớn thì luôn làm hành động mạo hiểm, đến tận bây giờ, Chủng thế huynh, huynh cảm thấy dù lần này chúng ta may mắn sống được thì người Nữ Chân sẽ không có lần thứ hai ập đến sao?
(*) Nghĩa đầy đủ của câu là: Khổng Tử nói: Luôn kéo căng dây cung mà không thả lỏng một chút thì dù là Chu Văn Vương, Chu Vũ Vương cũng không cách nào làm được; cứ buông lỏng mà không căng thì Chu Văn Vương, Chu Vũ Vương cũng không muốn làm như vậy. Lúc thì căng, lúc thì chùng, đây mới là biện pháp trị nước của Chu Văn Vương, Chu Vũ Vương.
Chủng Sư Đạo nói:
- Có bài học lần này, chỉ cần từ nay về sau rút kinh nghiệm, kim thượng chăm lo việc nước, chư vị trong triều . . .
Tần Tự Nguyên cười cười:
- Chủng thế huynh nói thoải mái quá. Mấy chục vạn người bị đánh bại ở ngoài thành, mười vạn người chết trong thành, mấy chục vạn người này như thế, rồi sẽ có trăm vạn người, mấy trăm vạn người cũng thế mà thôi. Cõi đời này sự thật là như thế, vấn đề của triều đình, quân đội nằm ở đó, không có ai thấy rõ hay sao? Trên đời này làm việc không thiếu người nhìn thấu, chỉ thiếu người dám đổ máu, dám chịu chết.
- Cuộc chiến Hạ Thôn cũng là đạo lý đó. Trước khi xuất phát, Long Hồi tướng quân mời hết mọi người nhưng ít ai chịu đến, nghe nói Trần Ngạn Thù từng ngăn người gia nhập vào. Long Hồi đánh một trận, quả nhiên thua trận, Tần Ngạn Thù rất thông minh! Nhưng nếu không có Long Hồi gợi lên tâm huyết của mọi người, e rằng cuộc chiến Hạ Thôn vẫn thua chứ không thắng được. Người thông minh có ích gì? Nếu trên đời toàn là ‘người thông minh’ như thế, đụng chuyện thì cả đám câm như hến lui ra sau, biết sự lợi hại nguy hiểm thì nản lòng thoái chí, vậy Hạ Thôn đó, Biện Lương này không cần đánh nữa, mấy trăm vạn người làm nô lệ heo chó hết đi!
Lão nhân lắc đầu, nói:
- Nói bọn họ thông minh, chẳng qua là khôn vặt, thông minh thật sự không phải như vậy. Hiện giờ triều ta thiếu cái gì? Muốn ngăn chặn người Kim lần sau xuống nam thì cần cái gì? Không phải trăm vạn người trong kinh thành này, không phải đại quân mấy chục vạn ở ngoài thành. Là hơn một vạn người Hạ Thôn, là hơn một vạn người mà Long Hồi tướng quân mang theo chết dưới đao, cũng là hơn hai vạn người mà Tiểu Chủng tướng công mang theo, dám xông trận đánh người Nữ Chân! Chủng thế huynh, không có bọn họ thì trăm vạn người kinh thành chúng ta không xem như người.
Chủng Sư Đạo lặng im đứng đó.
Tần Tự Nguyên nhìn bóng tối phương xa, môi run run:
- Có lẽ lão hủ không hiểu chiến sự, nhưng chỉ hy vọng dùng lực lượng trong thành cố gắng hết sức kiềm chế người Nữ Chân, khiến bọn chúng không thể dốc hết sức tiến công Tiểu Chúng tướng công, chờ quân đội Hạ Thôn nhổ trại tiến đến rồi giằng co với đại quân Nữ Chân, kinh thành ra mặt hòa đàm, không chừng có cơ may giữ được quân sinh lực. Có những người này ở thì có hạt giống cho lần sau đối diện người Nữ Chân. Nếu lúc này mặc kệ Tiểu Chủng tướng công ở ngoài thành toàn quân bị diệt, đại chiến lần sau còn ai dám dốc hết sức cứu viện kinh thành? Lão hủ cũng biết việc này mạo hiểm, làm sao biết nhân hôm nay sẽ không có họa ngày sau? Nếu hôm nay có thể mạo hiểm vượt qua mới có thể để lại chút gì cho ngày sau.
Qua một hồi lâu, Chủng Sư Đạo mới lần thứ hai khom người, vái chào một cái:
- . . . Tần tướng có tấm lòng vất vả, Sư Đạo . . . thay xá đệ, cũng thay tất cả con cháu Tây quân xin tạ.
Lão nhân lộ sắc mặt buồn bã.
Tần Tự Nguyên hít một hơi, vái chào lại:
- Chủng thế huynh, nên là lão hủ thay người trong thiên hạ tạ Tây quân, cũng xin lỗi Tây quân mới đúng.
Tần Tự Nguyên thở dài, qua giây lát, Chủng Sư Đạo đứng bên cạnh bỗng cười phá lên.
Chủng Sư Đạo ở trong gió nói:
- Thật ra, có lẽ Tần tướng quá lo rồi. Xá đệ dùng binh làm việc cũng đặt yêu cầu ổn thỏa, đánh không đánh thắng được thì chờ lần sau, hơn phân nửa là đã tính đường lui. Mấy năm trước đại chiến Tây Hạ, hắn cũng làm như thế. Cho dù chiến bại, dẫn dắt bộ hạ chạy trốn chắc sẽ không khó khăn gì, Tần tướng không cần quá lo cho hắn.
Tần Tự Nguyên trả lời:
- À, vậy sao, ha ha, chỉ hy vọng như thế.
Trên tường thành, hai người mệt mỏi đều nhìn hướng phương xa, nhiều tướng sĩ trên tường cũng nhìn hướng phương xa. Trong bóng đêm thăm thẳm, bông tuyết lất phất, bởi vì lửa bị gió thổi không quá sáng, bọn họ không thấy rõ sắc mặt của đối phương, trên mặt lão nhân Tần Tự Nguyên có nước mắt chảy xuống trong bóng tối. Một lão nhân luôn lạnh lùng quyết tuyệt vậy mà rơi lệ, chắc bởi vì gió tuyết trên tường thành quá lớn.
Kim Loan điện, Chu Triết đã hạ xong mệnh lệnh với Lý Chuyết.
- . . . việc nghị hòa, Tả tướng rất muốn tự mình đi, trẫm nghĩ trước nghĩ sau, ngươi chung quy từng có giao tiếp với Tông Vọng, cư xử nhanh nhẹn hơn Tả tướng. Lần này hòa nghị, cho phép người làm việc tùy hoàn cảnh. Lúc này Chủng Sư Trung dẫn dắt Tây quân đang bị Tông Vọng truy kích, trẫm không nỡ khiến Tây quân hao tổn quá nặng, ngươi tiếp ý chỉ rồi đi nhanh ra khỏi thành. Hoàn Nhan Tông Vọng này cũng nên hiểu đạo lý biết chừng mực!
