- Đại ca lần này sao không đưa mẹ đi cùng?
- Tam tẩu của muội sắp sinh, mẹ không đi được.
Phạm Tĩnh trừng to mắt:
- Tam tẩu sắp sinh, huynh còn chạy tới đây?
Phạm Ninh mặc kệ nàng, nhìn nhìn hai bên hỏi:
- Phu quân của muội đâu?
- Đại ca, ta ở trong này.
Chu Tề từ cửa chính đi đến.
- Muộn như vậy mới về nhà?
Phạm Ninh cười hỏi.
- Vừa rồi đến trường học xem một chút, hiện tại ta đồng thời kiêm nhiệm học chính và giáo thụ trường huyện, không còn cách nào, có mấy lão tiên sinh, nhưng chỉ có thể dạy học vỡ lòng, cao một chút như trường huyện thì không được, ta chỉ có thể tự mình làm.
- Huyện học hiện tại có bao nhiêu học sinh?
- Trước mắt có 128 người.
- Vậy không ít, đều là đệ dạy?
- Không hoàn toàn đúng, còn có hai trợ giáo, có đôi khi Minh Lễ cũng tới dạy học cho các học sinh.
Phạm Ninh nhướn mày, để Minh Lễ dạy học? Hắn nhớ năm đó hai huynh đệ ở huyện học buôn bán, nếu không phải nhờ mình, hai người bọn họ sớm đã bị trường học khai trừ rồi.
Phạm Ninh cũng không nói gì, ít nhất Minh Lễ có thể dạy buôn bán.
Chu Tề mời Phạm Ninh đến thư phòng mình, Phạm Tĩnh lại đích thân pha một bình trà cho đại ca, nàng chợt phát hiện huynh trưởng có một bầu rượu.
- Đại ca, huynh tìm A Tề uống rượu hay sao?
- Không phải! Đây là ta đi quán rượu tìm hiểu tình huống, thuận tiện mua một bình rượu, muốn xem như thế nào.
Chu Tề nhận bình rượu nhìn nhìn, lại ngửi ngửi hương vị, cười nói:
- Đây là rượu trái cây, chúng ta dùng quả dại ở đây lên men ủ, sản lượng rất lớn, sau khi tạo thành rượu, tiền vốn là hai ba văn tiền một cân, quán rượu bán mười văn tiền nửa cân, kiếm ít thành nhiều, kỳ thật buôn bán lãi lời không ít.
- Nghe nói các đệ sẽ xây dựng một tửu phường, chuẩn bị ủ rượu gạo?
- Quả thật có quyết định này, còn có tương phường, phường dấm, phường ép dầu, sân phơi muối, ít nhất trong củi gạo dầu muối tương dấm trà, ngoại trừ trà, Bắc Đảo đều sẽ từ từ tự cấp tự túc, về sau nhân khẩu càng ngày càng nhiều, hoàn toàn dựa vào Đại Tống thì không thực tế.
- Phu quân, còn có ăn, mặc, ở, đi lại nữa!
Phạm Tĩnh ở bên cạnh nhắc nhở.
- Đúng! Còn có một xưởng dệt, mua bông từ Lã Tống, tự chúng ta dệt vải bố mộc miên, còn có một lò gốm, đang xây dựng cải tạo, dự tính tháng sau chính thức đốt lửa, hiện tại thuyền rất nhiều, ngựa cũng đang không ngừng gia tăng, vấn đề lương thực cũng giải quyết xong, về sau sẽ từ từ giảm bớt việc ỷ lại vào Đại Tống.
Phạm Ninh trầm ngâm một chút hỏi:
- Có làm một phần kế hoạch lâu dài hay không, nói thí dụ như Việt Thành tạo cái gì, Tống thành tạo cái gì, Ngô Thành tạo cái gì, thậm chí Nam đảo làm mấy thứ gì đó, mọi người có thể phân công hợp tác, không thể đổ hết cho một huyện thành làm được, điều đó là không thực tế.
- Đại ca nói đúng, chuyện này do hội trưởng lão phối hợp, đúng là do ba huyện phân công để làm.
Phạm Ninh gật gật đầu lại hỏi:
- Bắc Đảo có than đá và quặng sắt không?
- Có! Hơn nữa quặng sắt phẩm chất rất cao, than đá cũng rất phong phú, tuy nhiên còn kém xa đại lục phía nam, bọn họ phát hiện than đá ở rất nông, đào một tầng đất phía dưới là ra, khoảng chừng phạm vi mấy trăm dặm, phẩm chất cũng tốt lắm, căn bản cũng không cần dùng động đào mỏ, bọn họ có mười ngàn lao công Nhật Bản, chuyên môn phụ trách đào quặng than, bước tiếp theo chúng ta sẽ phát triển công nghiệp tinh luyện kim loại, mua than đá của đại lục phía nam, dùng quặng sắt của chúng ta để tinh luyện kim loại sắt thô.
Phạm Ninh khoanh tay đi vài bước, nói với Chu Tề:
- Ở phương diện giáo dục trường học, các đệ đi đường không đúng, cấp vỡ lòng vừa đọc "Luận Ngữ" và "Mạnh Tử" như vậy đủ rồi, đến huyện thì tiết học hẳn là dạy học sinh gì đó thực dụng, tỷ như nông nghiệp, tinh luyện kim loại, khai thác quặng, tạo giấy, đóng thuyền, sản xuất, xây dựng, gốm sứ, … những kỹ thuật có giá trị thực tế, bởi vì học sinh không có cơ hội đi thi khoa cử, chúng ta không cần học theo trường huyện của Đại Tống. Cái học sinh muốn học chính là kỹ thuật thực tế, có thể mời lão thợ thủ công đến dạy học sinh, ta tin tưởng người trẻ tuổi đều nguyện ý đến trường học đọc sách, còn phải dạy các học sinh võ nghệ, đao thuật, bắn tên, như vậy mới có thể bảo vệ nước nhà.
Chu Tề đổ mồ hôi đầy đầu, vội vàng đứng lên nói:
- Đại ca, là ta đi sai hướng!
- Phỏng chừng không riêng gì đệ sai, hai huyện còn lại cũng sai lầm rồi, thậm chí Trưởng lão hội cũng lầm, đợi mọi người đến đông đủ rồi, ta sẽ nói kĩ hơn về chuyện này.
Nói tới đây, Phạm Ninh bàn với Chu Tề:
- Lần này ta dẫn tới một người, tên là A Đỗ, y là người nước Bột Hải, biết nói Hán ngữ và tiếng Nam Dương cùng với tiếng thổ dân ở hải đảo lân cận, đệ lập tức mở một môn học ở trường huyện, phải dạy học sinh tiếng thổ dân ở hải đảo phụ cận, điểm này cực kỳ quan trọng.
- Tương lai giết sạch những thổ dân này là không thực tế, chúng ta đây sẽ đi cải tạo bọn họ, biến những người dân hiền lành trong bọn họ trở thành tài nguyên sức lao động của chúng ta, cho nên ngôn ngữ là vấn đề cần quan tâm đầu tiên, ta đã nói chuyện với y rồi, ngày mai A Đỗ bắt đầu dạy học cho học sinh.
Sáng sớm hôm sau, Tào Dật dẫn theo ba mươi thuyền rời khỏi cảng Ngô Thành, đi tới Nam đảo.
Nam đảo phát triển hơi chậm một chút so với Bắc đảo, nhân khẩu có hơn năm ngàn hộ, bằng một nửa Bắc đảo, thị trấn cũng có hai tòa, một gọi là Tào huyện, một là Cao huyện.
Bọn họ cũng rập khuôn chế độ quản lý như Bắc đảo, thực hành quan huyện trưởng lão chế, Tào, Cao hai nhà ở hội các trưởng lão chiếm một danh ngạch vĩnh cửu, đều tự có được một quyền phủ quyết.
Giữa Nam Bắc hai đảo lui tới rất chặt chẽ, mỗi ngày sẽ có một chuyến tàu, lui tới giữa Ngô Thành và Tào huyện, Phạm Ninh vốn định đi Nam đảo nhìn một cái, nhưng hiện tại hắn không có thời gian, ngày hôm qua hắn mới đến, còn rất nhiều chuyện phải làm.
Thành lập chế độ giáo dục là chuyện đầu tiên Phạm Ninh phải làm.
Hắn không muốn bồi dưỡng một đám thư sinh tay trói gà không chặt, mà là phải bồi dưỡng một đám nhân tài lành nghề để chia ra phát triển các ngành các nghề, nói đơn giản, hắn phải thành lập một chế độ giáo dục kĩ thuật chuyên nghiệp.
Phương diện này mấu chốt chính là phải khai thông tư duy cho tầng lớp quản lí Bắc đảo.
tiễn bước Tào Dật rồi, Phạm Ninh đi tới trường huyện, vị trí trường huyện ở góc đông bắc Ngô Thành, năm nay mới chính thức thiết lập, trước mắt có 128 học sinh, đa số từ 10 đến 16 tuổi.
Bắc đảo không có điều kiện tốt, liền chia một học đường thành hai, một bộ phận nhập vào học vỡ lòng, một bộ phận nhập vào trường huyện, khi học vỡ lòng đọc sách đến mười tuổi, sau đó thăng lên trường huyện.
Ngô Thành huyện có hơn hai vạn năm ngàn người, nhưng học sinh trường huyện mới hơn một trăm người, vẫn là quá ít.
Một phương diện cố nhiên là bởi vì rất nhiều gia đình vẫn chưa chuẩn bị tốt để con cái nhập học, về phương diện khác Bắc đảo ở phía xa hải ngoại, gần như vô duyên với khoa cử chế độ, đám dân chúng cũng không nhiệt tình đưa con đi đọc sách, học một đống tứ thư ngũ kinh, không có chút ý nghĩa nào.
