Vì tiêu chuẩn định giá mọi thứ ở Đại Đường là lương thực, nên giá lương thực giảm liền khiến giá thứ khác giảm theo.
Vân Sơ rất nghi ngờ, lần này giá lương thực giảm không phải do dư thừa lương thực, mà đây là tiết tấu thị trường sắp xuất hiện lượng lớn tiền.
Chuyện này y quen rồi, bị thiệt thòi nhiều rồi, thứ gì sắp xuất ra lượng lớn, trước tiên sẽ kéo giá nó lên, sau đó xuất hàng kiếm tiền.
Cho nên y đoán, không bao lâu nữa, sẽ có tỉ lệ hối đoái mới giữa tiền và lương thực.
Vân Sơ nói với Lưu Nghĩa, gần đây kiếm được bao tiền thì cố gắng đổi thành lương thực hoặc là thứ gì để được lâu ấy. Lưu Nghĩa khịt mũi xem thường, về tới nhà mang từng đồng tiền ra lau bóng lên, đặt ở chỗ thích hợp hơn để cất giữ.
Hai văn tiền mua được một đấu gạo kê đấy, trời ơi, tiền ngày một có giá rồi, đó là cái nhìn của con quỷ keo kiệt Lưu Nghĩa.
Từng xe từng xem lương thực, muối, vải được vận chuyển về, chất đầy nhà kho do Vân Sơ bố trí, vì thế Vân Sơ sáng tạo ra sáu cương vị canh phu.
Tiền vào kho nhà lý trưởng, phường dân tự động cho rằng đó là tiền của lý trưởng, cả Lưu Nghĩa cũng nghĩ thế.
Giờ tiền biến thành lương thực, vải, muối ở trong kho mà ai cũng thấy, lúc này mọi người mới cho rằng, chắc là, có lẽ, hẳn là những thứ đó có chút liên quan tới mình.
Bọn họ không biết rằng, những thứ đó do Vân Sơ cố ý bày ra cho họ xem, một tập thể đoàn kết, trước tiên phải có tài sản chung.
Có tài sản chung thì nhất định phải phân phát.
Dưới sự giám sát của Vân Sơ, Lưu Nghĩa dẫn bốn người phân phát kê cho mỗi nhà trong phường một đấu.
Số lượng không nhiều, có 867 hộ thôi, tính tổng cộng mới có 87 đảm kê, nhưng mỗi nhà nhận kê đều thấy nợ nhà lý trưởng một ân tình lớn.
Bọn họ không biết nguồn gốc thứ này, chỉ biết là lý trưởng hạ lệnh phát cho bọn họ.
Phường dân lĩnh đồ xong là chạy như bay, quên cả cảm tạ lý trưởng, người chưa được lĩnh thì liên tục thúc giục người phía trên nhanh nhanh lên, nhưng không ai dám chen hàng hay gây rối, vì lý trưởng đang đứng đó.
"Bọn họ chạy nhanh thế làm gì?" Vân Sơ nhìn theo một tiểu phụ nhân vác bao lương thực chạy cực nhanh, khó hiểu hỏi Lưu Nghĩa, y thấy mình không phải loại sắc quỷ, chưa từng làm chuyện chiếm đoạt dân nữ trong phường:
"Bọn họ sợ lý trưởng phát xong thì tiếc sẽ đòi lại." Lưu Nghĩa lòng nhỏ máu, kỳ thực ông ta mới là người đang muốn xông ra giật lại số lương thực đang phát, trong mắt ông ta, cái bệnh bại gia tử của lý trưởng lại phát tác rồi.
Lý trưởng cái gì cũng tốt, chỉ là thi thoảng lại thích bại gia một lần.
"Phát cho bọn họ thì là của bọn họ, ta lấy về làm gì?"
"Từ xưa tới này chỉ có bách tính nộp lương thực cho quan phủ, làm gì có quan phủ phát không lương thực cho bách tính."
"À, nếu vậy thì thông báo cho họ tới nhận muối đi, trước tiên phát mỗi hộ một cân." Vân Sơ nhìn khuôn mặt đau khổ tột độ của Lưu Nghĩa, sao không biết ông già này đang nghĩ gì, hời hợt tương một câu:
"Hả? Lại phát nữa à?" Lưu Nghĩa run tay, thấy mắt Vân Sơ rất sáng, chưa bị điên, môi run run muốn khuyên giải, cuối cùng không dám, phái người chạy ra khắp phố hô, bảo mỗi người nhận lương thực quay về nhận thêm muối:
Phường dân còn tưởng nghe nhầm, hỏi canh phu mấy lần, xác nhận đúng là lý trưởng muốn phát muối cho mình, hiện trường bất ngờ im ắng hẳn, bọn họ nhận lương thực đã run tay, giờ còn nhận thêm muối, thành sợ luôn, ai nấy cúi đầu lấm lét nhìn lý trưởng.
Nếu được chọn bọn họ chẳng thà không nhận, nhưng lý trưởng bảo nhận, ai dám không nhận?
Cả đám người nhận muối, nhận lương thực mà run bần bật cứ như nhận thuốc nổ.
Vân Sơ nghiêm nghị nói:" Ngoan ngoãn nghe lời, đợi phường kinh doanh tốt, sau này cơm nước của họ có phường lo."
Lưu Nghĩa tuy đã tôn kính Vân Sơ lắm rồi, nhưng nghe y nói thế, vẫn không nhịn được, khuyến can:" Chúng ta lo không nổi đâu, gần 6000 người, mỗi ngày ăn 6000 cân kê."
"Vớ vẩn, mỗi ngày một cân kê chỉ đủ làm họ không chết đói, muốn ăn no, mỗi ngày phải có hai cân, lại còn phải thêm rau, thịt mới được. Còn muốn ăn ngon phải có gạo trắng, rau xanh, trứng gà vịt, thế mới gọi là xong."
Lại còn gà vịt thịt thà nữa, Lưu Nghĩa liếm môi đã khô cong, lắp ba lắp bắp:" Lý, lý trưởng … cái, cái chuyện đó thì tưởng tượng là được, tưởng tượng là được, giờ chúng ta đã sống tốt lắm rồi, trong phường không ai không có cái ăn, thế là tốt lắm rồi."
Vân Sơ chẳng bận tâm tới ông ta, ngẩng đầu nhìn trời nói:" Ta tính rồi, chúng ta sở dĩ mỗi ngày ăn một cân gạo kế vẫn chưa đủ là vì trong bụng không có mỡ, nếu có đủ mỡ thì 5600 người, một ngày ăn hết 10.000 cân kê là đủ. Theo giá 2 văn một đấu hiện nay, một đảm chỉ 20 tiền, 10.000 cân là 100 đảm, 2 quan tiền mà thôi, một tháng tốn 60 quan."
"Một con lợn ở thảo thị tử ngoài thành chỉ 300 văn tiền, hiện giờ tiền đồng có giá, chỉ 250 văn tiền mua được một con lợn nặng 150 cân."
"Một quan tiền mua được 4 con lợn, 4 con lợn là 600 cân, mỗi người ăn ..."
Lưu Nghĩa thấy lý trưởng tính toán say sưa như thế, sợ y đem tiêu sạch chút gia sản mà phường khó khăn lắm mới tính góp được, khóc không thành lời, van xin:" Lý trưởng, lý trưởng, đám người đó ăn của nhà mình thì ăn một cân là đủ, nếu ăn của phường, đến năm cân chưa đủ. Nếu còn phát thịt cho họ, họ sẽ ăn tới nứt bụng."
"Chúng ta dù có đem hết tiền trong phường ra cũng không đủ cho họ ăn đâu, thế này là tốt lắm rồi. Phường có lương thực tích trữ, ít nhất năm nay sẽ không ai chết đói, đó là phúc của họ, đừng cho thêm nữa."
Vân Sơ vỗ vai Lưu Nghĩa:" Nếu ngươi rảnh rỗi thì mai ra thảo thị tử xem xem, chuẩn bị cơm nước cho sáu nghìn người, một ngày bao nhiêu tiền? Nhớ, coi đây như chính sự để làm."
Cho dù bề ngoài lý trưởng trông rất bình thường, Lưu Nghĩa vẫn thấy lý trưởng điên rồi.
Mỗi ngày khi cổng thành chưa mở, cửa nhỏ ở cổng thành sẽ mở trước, để một số xe châu đắp chiếu ra ngoài, trời nóng một hai xe, trời lạnh thì năm sáu xe.
Đó toàn là những thi thể do canh phu đi tuần đêm phát hiện ra, bọn họ sẽ tập hợp những thi thể này tới Duyên Hưng Môn, trước khi cổng thành mở sẽ mang ra nghĩa trang ngoài thành. Trong ba ngày không ai nhận, người ở nghĩa trang sẽ đem thi thể tới loạn táng cương.
Vân Sơ không biết các đại thần trên triều có biết những chuyện này không, dù sao thì khi Vân Sơ tới huyện nha huyện Vạn Niên, trò chuyện với các tiểu lại, họ đều coi đây là chuyện vặt vãnh không đáng nói.
Muốn người ta nghe lời thì bỏ tiền, muốn người ta nghe lời mà không nghĩ gì, thì cho tiền lo ăn.
Vân Sơ thấy đây là vụ trao đổi thuần phác nhất.
Tư tưởng gì, đạo lý gì, mộng tưởng vĩ đại gì, không thực tế bằng.
Người Đại Đường tương đối thuần phác, họ chỉ nhận cái đó.
