Chương 1753: Dân và quốc vốn chẳng một thể (1)
Chương 1753: Dân và quốc vốn chẳng một thể (1)Chương 1753: Dân và quốc vốn chẳng một thể (1)
Vân Sơ không khỏi suy nghĩ về những lời huynh đệ Vũ thị nói, tất nhiên y cũng không yêu cầu ai phải hi sinh lợi ích bản thân phục vụ đất nước, chính bản thân y cũng thế, nhiều lúc nhìn vào tưởng y bị thiệt thòi, thực ra kiếm lại lợi ích ở mặt khác.
Có điều cái nhìn hai huynh đệ này còn thực tế hơn, hàm ý lời bọn họ là, quốc triều đối xử tử tế, bọn họ sẽ kiềm chế dục vọng, nếu quốc triều có ác ý, bọn họ sẽ tổn hại lợi ích của bách tính nuôi quốc triều.
Tuy có thể nói vậy còn tử tế hơn khối tham quan ô lại, thế nhưng phương diện khác chứng tỏ, Đại Đường mất lòng người quá rồi, hoặc nói cách khác, lợi ích bách tính luôn ở cuối cùng mọi sự cân nhắc.
Đang suy nghỉ vẩn vơ thì tạp dịch báo Thụy Xuân tới, vừa báo xong thì hắn cũng đi vào, sắc mặt không tốt, bước chân có phần vội vã.
" Bệ hạ bất mãn với sự xa hoa của yến hội Hoa Ngạc Lâu." Thụy Xuân báo một tin không vui:
Vân Sơ cau mày:" Ngươi đã nói tình hình cung nhân, công tượng sống trong Trường An Cung cho bệ hạ chưa?”
" Nói rồi, bệ hạ vẫn bất mãn."
" Hừm, ta không nghĩ bệ hạ bất mãn với chuyện này đâu, mà là vì bệ hạ cho rằng bất mãn với việc đám người chúng ta dẫn dắt bệ hạ làm việc."
Thụy Xuân đứng dậy:" Đi thôi, bệ hạ nói, muốn gặp tên Nhị Bách Ngũ ngài."
Vân Sơ uống nốt ngụm trà mời đứng dậy, Lý Trị tới Trường An tất nhiên mang theo trăm cái lợi, nhưng không phải là không có cái giá của nó, ví như phải chịu đựng cái tính nắng mưa thất thường, hay việc quan viên quá gần gũi bị hắn quát đi gọi lại như gia nô.
Tạm thời Vân Sơ thấy cái lợi vẫn lớn hơn nhiều lắm, nên nhịn trước.
Phường Hưng Khánh nằm ở phía đông bắc Chợ Đông, nói cách khác cũng kề sát huyện nha huyện Vạn Niên, từ chỗ Vân Sơ tới Hưng Khánh Cung chẳng là bao, gần hơn về nhà phường Tấn Xương nhiều lắm.
Phải nói cảnh tượng đại dương mai trắng bao quanh cung điện màu sắc thâm trầm trang trọng thực sự tăng sắc cho Hưng Khánh Cung không ít, nhưng sắc mặt Lý Trị không ốt.
" Dương Huyền Chi thời Bắc Ngụy có nói: Tấn thất Thạch Sùng nãi thị thứ tính, do năng trĩ đầu hồ dịch, họa noãn điêu tân, huống ngã đại ngụy thiên vương, bất vi hoa xi”
" Vân Sơ, lời ấy giải thích ra sao?"
Vừa mới gặp Lý Trị, Vân Sơ đã bị hắn ném một đống chỉ hồ giả dã vào mặt.
Vân Sơ khom người đáp:" Bệ hạ, trong điểm trong câu đó không phải là khắc hình lên củi đun, mà là ở chỗ Thạch Sùng có trả tiền cho người khắc tranh lên củi không, nếu không trả, Thạch Sùng đáng chém, nếu trả tiền, thần thấy là chuyện tốt."
" Đến ngay cả Khổng Khâu cũng chẳng nói những lời không hay về thủ đoạn làm giàu cho dân bằng cách thức xa hoa của Quản Trọng."
Lý Trị giọng lạnh lẽo:" Ngươi muốn dẫn dắt trẫm vào sự xoa hoa dâm dật là có ý gì?
Vân Sơ ngây ra nửa ngày trời:" Bệ hạ xa hoa chỗ nào?"
Lý Trị nổi nóng chỉ hoa mai bằng lụa bên ngoài:" Như thế còn chưa tính sao, trẫm đã tới Hoa Ngạc Lâu. Vân Sơ, đừng nói ngươi không biết đốt một ngọn đèn ở đó tốn kém bao nhiêu, thế còn chưa tính xa hoa à?"
" Bệ hạ, thực sự đều không tính là xa hoa, tiền bệ hạ trả cho công tượng, trả cho tạp dịch, trả cho ngư dân bắt cá kình, trả cho cung nhân đính hoa, trả cho bách tính trông dâu, nuôi tằm, kéo tơ, dệt lụa ..."
Lý Trị phất tay:" Đạo lý ngươi nói trẫm hiểu, nhưng làm thế này, trẫm vẫn thấy đáng tiếc, tiền chi ra nhiều quá."
Vân Sơ chắp tay:" Tiền này dùng cho triều chính, dùng khao quân, dùng ban thưởng bệ hạ không tiếc phải không?"
" Dùng cho quốc sự, sao trẫm tiếc được?"
" Vậy dùng cho tiểu dân thì bệ hạ thấy tiếc sao?"
Lý Trị cứng họng, hồi lâu không nói được gì, hắn chưa từng nghĩ tới chuyện này ...
Gần như toàn bộ ý chỉ của hắn phát ra với danh nghĩa vì bách tính.
Thế nhưng hắn thừa hiểu tất cả chính lệnh đều phải qua cân nhắc nhiều phương diện mới công bố, trong đó vấn đề liên quan tới bách tính kỳ thực luôn ít được cân nhắc tới nhất.
Giống như huynh đệ Vũ thị nói, phải thỏa mãn lợi ích cá nhân đã, phần thừa ra mới thuộc về bách tính.
Còn với Lý Trị thì nó ở tâm cao hơn, vấn đề chủ yếu ở quyền phát ngôn, từ hoàng tộc, huân quý, quan viên, quân đội, đại địa chủ, đại thương cổ đều có người phát ngôn cho mình, chỉ có bách tính tiếng nói yếu ớt, cho nên được chia phần nhỏ nhất là đương nhiên.
Gần như toàn bộ sản xuất là do bách tính làm ra, nhưng ở vấn đề phân phối lợi ích thì bọn họ lại không có quyên phát ngôn.
Nguyên tắc phân phối của thế giới này xưa nay luôn luôn chẳng phải là làm nhiều được nhiều, không làm không có.
Lý Trị không nói thì Vân Sơ nói:" Khi thần xây nhà ở Trường An, trong tay không có một đồng, chỉ dùng một nửa địa khế của bách tính đã cải tạo được rất nhiều phường thị Trường An. Theo lý mà nói, sau khi có được tiền, thần phải đem phần lớn nhất chia cho bách tính, kết quả phần lớn nhất thành tài sản quốc gia như đường phố, hoa viên, cùng với khu nghỉ ngơi, cùng với cửa hiệu."
" Quốc gia lấy đi đại bộ phận lợi ích, người khởi xướng như thần cũng lấy một phần, thương nhân tham dự xây dựng lấy một phần, còn bách tính được gì? Chỉ có căn nhà bị thiếu đi một nửa diện tích mà thôi."
" Khi đó ai ai cũng nói thần có tài kiếm tiên của Đào Chu, Phạm Lễ, thực ra trong lòng thần hết sức bất an. Trong chuyện nhìn như ai ai cũng có lợi đó, thực sự không có ai tổn thất à?"
" Chúng ta dùng nhãn quang và kiến thức vượt trội bách tính, tạo ra cho bọn họ giấc mộng đẹp nhìn như họ được lợi lớn. Giả như ông trời có mắt, thần nhất định sẽ bị trời cao trừng phạt."
" Sản xuất, lao dịch, chiến tranh, bệch dịch, thiên tai, thuế má . . bất kể chuyện vất vả, khổ nạn nào, bách tính cũng đi đầu, đợi tới khi phân phối lợi ích, bách tính xếp cuối."
" Hôm nay thần muốn hỏi bệ hạ, tại sao lại đối xử với bách tính như thế, bách tính có phải là kẻ địch đáng sợ nhất của Đại Đường chúng ta không?"
Vân Sơ gạt ghế thoải mái ra, quỳ xuống sàn đá lạnh, dùng sáp thủ lễ, đây là nghi thức tấu đối chính thức với hoàng đế.
