Ngươi là ai!
Ta là ai?
Ai là ai?
Bạch mã là ngựa, bạch mã không phải ngựa.
Trước kia ở trường học hùng biện, Vân Sơ tiếp xúc không ít với đề tài tựa đúng tựa không này, từng say mê vì nó, vì tính vô định của nó mà thích thú, đợi khi ra xã hội mới nhận ra, thứ mình hao tốn lượng lớn tinh lực chẳng có tác dụng gì.
Có lẽ đám Huyền Tác sẽ thích, đám đạo sĩ cũng thích, đám đại nho vùi đầu vào sách vở cũng thích, còn nghiền ngẫm ra vô số lạc thú.
Vân Sơ thấy khô như ngói.
"Thanh liêm gốc trị quốc, cương trực đạo tu thân.
Cây thẳng ắt làm cột, thép ròng chẳng uốn câu
Kho đầy chuột bọ thích, cỏ hết thỏ chồn sầu
Sử sách nêu di huấn, chớ để nhục về sau!"
Vân Sơ cảm thấy mình viết sách luận rất tốt, rất đúng, con người sống giữa đất trời phải thế, phải nhìn thẳng vào thực tế, phải có dũng khí đối diện với thực tế.
Còn tưởng rằng trong ngũ đạo sách luận thế nào cũng có một cái lấy "phế hậu" làm đề, kết quả không có.
Thực ra không khó lý giải, khảo quan từ Hứa Kính Tông đổi thành Chử Toại Lương, cơ bản không có khả năng này.
Có điều cũng từ đó thấy được quyết tâm ngăn cản Lý Trị phế hậu của Chử Toại Lương lớn cỡ nào.
Khi Vân Sơ từ trường thi đi ra, phát hiện Chử Toại Lương và Lý Nghĩa Phù nhìn mình, dừng lại một chút thi lễ từ xa. So với cái mặt đen cau có của Chử Toại Lương, Lý Nghĩa Phù mặt ngọc lành lạnh rõ ràng ưa nhìn hơn.
Chử Toại Lương cau mày hỏi:" Tiểu tử đó thi lễ với ông, hai người hẳn quen nhau."
Lý Nghĩa Phù lãnh đạm đáp:" Liệt đồ."
"Nói thế trong Quốc tử giám toàn là liệt đồ sao?"
"Tội danh này mỗ gánh không nổi."
Chử Toại Lương không tiếp tục dây dưa ở chuyện này nữa, sai người lấy bài thi của Vân Sơ ra xem, xem chuyện người khổng lồ Khoa Phụ đuổi mặt trời, đánh giá:" Y có tư cách thái học sinh."
Lý Nghĩa Phù lắc đầu:" Y là đứa kém nhất."
Chử Toại Lương xem lướt qua, tới bài thơ kia thì dừng lại lẩm nhẩm, vẻ mặt nghi hoặc nói với Lý Nghĩa Phù:" Lệnh đồ khác ông một trời một vực."
Lý Nghĩa Phù chẳng giận:" Khổng Tử nói, hữu giáo vô loại."
Chử Toại Lương cười:" Nếu ta đánh trượt người này, ông sẽ làm gì?"
Lý Nghĩa Phù cười to:" Ông cứ đánh trượt, mỗ gia tin, bệ hạ sẽ đưa tên y lên."
Nói rồi lấy bài thi từ tay Chử Toại Lương, chẳng cần xem đã vẽ một vòng tròn màu đỏ đưa trả:" Hạng chín thích hợp với y đấy."
Chử Toại Lương nhận lấy bài thi, không do dự viết chữ "chín" thật lớn lên đó.
Ông ta cũng biết chuyện Anh quốc công Lý Tích tới nhà Vân Sơ, nhưng không tin Lý Tích là người hại công để lợi tư. Nếu Lý Tích thực sự coi trọng Vân Sơ thì có thể tiến cử trực tiếp với hoàng đế, không cần trải qua kỳ thi lấy lệ này để trao vận mệnh Vân Sơ vào tay người khác, nợ thêm một khoản ân tình làm gì.
Bởi vậy, chuyện này còn nhiều điều phải suy xét.
Vân Sơ từ trường thi đi ra thì đã quá giờ Ngọ rồi, mặt trời chói chang trên cao làm toàn thân y thoải mái, giang rộng tay hết cơ giãn xương cốt. Địch Nhân Kiệt cũng thi ở Tứ phương quán, song hắn thi khoa minh pháp, chủ yếu thi kiến thức pháp luật.
Với Địch Nhân Kiệt mà nói chẳng là cái gì, Vân Sơ luôn thấy mình có trí nhớ kinh người, đáng tiếc, so với Địch Nhân Kiệt nhìn qua đám đông có thể nhớ tướng mạo và vị trí người đó mà nói, y hổ thẹn không dám lộ ra mình thực ra cũng là một thiên tài.
Cái kiểu thi chỉ cần nhớ kỹ là qua được thế này chẳng khó gì với Địch Nhân Kiệt, nên kệ tên đó, chẳng phải đứng đây lo hộ.
Quả nhiên Vân Sơ về tới xe ngựa của nhà mình thấy một tên béo đang nửa nằm nửa ngồi, ăn uống nhồm nhoàm thức ăn đám Thôi ma ma chuẩn bị sẵn cho y ở trên xe.
Địch Nhân Kiệt nhét vội miệng thịt trâu lớn vào miệng, cứ như sợ Vân Sơ tới ăn tranh của hắn vậy. Đáng kiếp, nghẹn tới trợn mắt luôn, hai tay ôm cổ ú a ú ớ. Vân Sơ vội đưa nước tới cứu hắn một cái mạng, không biết nói gì, Đại Đường suýt mất một trọng thần vì đi ăn vụng thịt trâu của người ta.
" Đi vỗ mông thế nào?" Địch Nhân Kiệt cười híp mắt hỏi:
"Ngũ đạo sách luận, không cái nào liên quan tới phế hậu, nếu ngươi hỏi thế tức là ngươi gặp phải rồi hả?"
"Gặp rồi, có một câu hỏi: Thiên tử hôn phối có thể thay đổi không?"
Vân Sơ hứng thú ném lại câu hỏi của hắn:" Vỗ mông thế nào?"
Địch Nhân Kiệt lườm một cái, tiếp tục lục lọi cái ngăn nhỏ ở dưới xe:" Ta đang ăn, đừng làm ảnh hưởng, vừa rồi sau khi làm xong đề mục đó, ta như nhìn thấy một cái mông nữ nhân từ trên trời hạ xuống, đập vào mặt ta ..."
Vân Sơ thì thấy ngực Vũ Mị nên thương xót hắn:" Nghe bảo bị nữ nhân lấy mông đè lên mặt xúi quẩy ba năm đấy."
Địch Nhân Kiệt thở dài:" Ta lại thấy chuyện phế hậu thực sự không đáng là gì hết. Trong luật pháp Đại Đường có ba quy định về thất xuất, nghĩa tuyệt và hòa ly vời nghĩa phu phụ."
"Nếu luật pháp đã quy định rồi, vậy nó áp dục với tất cả nam nữ Đại Đường, chẳng lẽ bệ hạ và hoàng hậu không tính là nam nữ Đại Đường à?"
"Nếu tính rồi thì hoàng hậu phạm vào điều không có hậu đại trong thất xuất, bệ hạ phế hậu có tính là hợp lý không?"
Vân Sơ nhìn trái ngó phải, phát hiện lại có sĩ tử la hét không ngừng bị lôi ra, thậm chí có hai người y phục xộc xệch. Vân Sơ không muốn thấy cảnh này nên leo lên xe ngựa, bảo Cửu Phì lập tức rời hoàng thành.
Địch Nhân Kiệt khịt mũi: "Trông ngươi lúc này giống trộm lắm, làm bài thế nào?"
Vân Sơ bình thản nói:" Ta viết kín giấy, còn thấy mình trả lời rất khá, mỗi sách luận ta đều viết có chứng có cứ, trong đó hai điều ta đưa ra cả biện pháp giải quyết."
"Có điều từ đề mục sách luận mà nói, tiền lương trong kho Đại Đường đáng lo lắm, năm đề bốn liên quan tới tiền và thuế."
Địch Nhân Kiệt nằm thẳng cẳng ra sàn, nhìn mái che:" Nếu thế, bản lĩnh của ngươi đứng đầu cũng là có khả năng, vẻn vẹn thành tựu ở phường Tấn Xương đủ khiến quá nửa quan viên thiên hạ chết thẹn."
"Cho nên ngươi không cần phải chạy như trộm, mà phải ưỡn ngực ngẩng cao đầu nói với tất cả, ngươi là tân khoa tiến sĩ."
Địch Nhân Kiệt vừa dứt lời thì thấy quản gia của phủ Lý Nghĩa Phù cưỡi ngựa vội vàng đuổi theo, ném một cuộn giấy cho Vân Sơ, không nói gì cả đã xoay đầu ngựa đi mất.
(*) Thơ Bao Chửng, chúng ta thường biết tới Bao Công xử án, kỳ thực ông chẳng xử mấy vụ án, trên lịch sử chuyên gia phá án phải là Địch Nhân Kiệt. Bao Chửng là người toàn tài kinh tế, chính trị, quân sự, sách lược, không gì không tinh thông, tất nhiên nổi tiếng nhất vẫn là sự thanh liêm chính trực.
