Vào thành rồi, thiếu niên sững sờ, hắn nhìn thấy đô thành phồn vinh, người đi đường tấp nập, hắn hò reo nhảy xuống xe. So với nước Lương, người Trường An trông có vẻ bận rộn hơn, bước chân vội vã, không yên tĩnh như nước Lương, dọc đường toàn tiếng mời chào khách.
Thiếu niên đã bao giờ thấy cảnh ấy, hiếu kỳ đi khắp nơi, gia phó già không cưỡng lại được, đành đi theo.
"Đại phụ, cháu muốn mua cái này."
"Đại phu, cái kia, cái kia."
"Cháu muốn mua!"
Đưa bé dắt tay một ông già, chỉ đồ ăn vặt thương cổ bán, dậm chân đầy cấp thiết.
Ông già kia rất cao, ăn mặc bình thường, khẽ lắc đầu:" Khôi, chứa nhiều ắt mất nhiều, biết đủ không nhục, biết dừng không nguy, thế mới có thể lâu dài. Cháu đã mua rất nhiều rồi, mua nữa cháu ăn không hết, nếu cháu giữ tiền, mai lại mua, cậy có thể tiếp tục ăn, cháu hiểu đạo lý này không?"
Thiếu niên đang mua đồ ăn vặt nghe thấy đoạn đối thoại này thì quay sang, không thẹn là Trường An, một ông già cũng có thể nói ra đạo lý như vậy, hắn hành lễ:" Dám hỏi lão trượng, có phải nghiên cứu Hoàng Lão?"
Ông già lắc đầu:" Không nghiên cứu gì cả, thời trẻ đọc vài cuốn sách."
"Trường An này có đại hiền nào giỏi biện luận không?"
"Không rõ." Ông già kéo đứa bé đi:
"Vậy Trường An có nơi nào nổi tiếng không?" Thiếu niên theo bên cạnh:
"Mới tới Trường An à?"
"Vâng, tiểu tử Hàn An Quốc, người nước Lương, lần này tới Trường An phò tá thánh thiên tử, khai sáng thịnh thế."
"Ồ, có tài gì?"
"Học vấn, nội chính, binh pháp, gì cũng có thể."
"Hoàng cung ở phía kia."
Ông già chỉ hướng hoàng cung, tiếp tục đi, Hàn An Quốc càng thêm hứng thú với ông già ăn nói cử chỉ phi phàm này. Gần như tất cả mọi người đều cười nhạo hắn, sao ông già này lại bình thản như thế?
"Lão trượng! Lão trượng!"
"Ngươi lại có chuyện gì nữa?"
"Vì sao ông không ngạc nhiên?"
"Ta đã gặp quá nhiều người như ngươi, cuối cùng đa phần uổng tráng chí, bi phẫn mà chết. Cái gì cũng biết nhưng không có gì làm tốt, tinh lực con người có hạn, không thể có thành quả mọi mặt. Tìm được sở trường, ra sức phát huy mới có thành tựu ... Hậu sinh, về đọc sách cho tốt đi đã."
Hàn An Quốc phẫn nộ:" Sao ông dám nói ta không có tài, ta thông thạo Hàn Phi Tử. Ta biết trị quốc, ta hiểu hưng nông, ta còn biết cầm binh đánh trận ..."
"Người thông thuộc Hàn Phi Tử nhiều lắm, trị quốc thì thương cổ nào chẳng hiểu, vật giữ thì quý, vật tán thì rẻ, tiền đắt thì dân lợi, tiền rẻ không dùng, thương cổ đang quán triệt sách lược trị quốc của Quản Trọng. Còn về phần cầm quân đánh trận, tôn tử của ta cũng hiểu .... Ngươi xem, nó lợi dụng lúc chúng ta trò chuyện đi mua đồ ăn vặt, đó là đạo lý trong binh pháp ... Có gì lạ đâu."
Hàn An Quốc toàn thân run lên:" Lão trượng rốt cuộc là ai?"
"Ta chỉ là ông già bình thường ở Trường An, thời trẻ từng đánh xe cho người ta, về đọc sách cho tốt đi."
Hàn An Quốc sững sờ đứng đó rất lâu, cứ tưởng là học vấn mình đã đủ, ai ngờ giữa đường gặp một ông già bị người ta mắng cho không trả lời được.
Hôm đó, một thiếu niên ngông cuồng đã chết ở Trường An, ủ rũ rời đi.
Trần Bình dắt tôn tử thong thả đi trên đường, Lưu Khôi chẳng mấy chốc đã ăn hết đồ ăn vặt, hỏi:" Đại phụ, vì sao nói nhiều với người kia thế?"
"Người đó không tệ, có đảm lượng, có đại chí, chỉ là quá xốc nổi, nếu mài rũa, có thể dùng vào việc lớn."
"Cháu cũng muốn dùng vào việc lớn."
Trần Bình cười to:" Đúng, đúng, cháu cũng thế."
Từ khi Lưu Trường đem Trần Khôi tới bên cạnh Trần Bình, cuộc sống của ông khác hẳn, không còn là ông già cao ngạo lánh đời nữa, không còn chỉ biết ở nhà đọc sách nữa. Thằng nhóc rất hiếu động, suốt ngày muốn ra ngoài chơi, kéo tay ông đi khắp nơi, chẳng còn dáng vẻ gì của vị trọng thần từng dọa quần thần run rẩy.
Về tới phủ, Trần Bình dỗ tôn tử ăn cơm xong thì cầm bút, Trần Khôi ngoan ngoãn ngồi bên bàn.
"Đại phụ, viết vì vậy?"
"Sách lược trị quốc."
Trần Khôi mở to mắt nhìn, tựa hồ muốn nhìn ra gì đó, chỉ thấy đại phụ rất nghiêm túc, hoàn toàn tập trung vào trang giấy, quên cả nó ...
Triều nghị bàn tán xôn xao, hôm nay hôn quân lại bày trò rồi, muốn lập Thực hóa phủ, chuyên môn hưng thương, còn muốn bỏ giới hạn thương nhân.
Ở vấn đề phá triển kinh tế, trừ Trương Bất Nghi và Trương Thương, gần như không ai đứng về phía Lưu Trường, thấy y quá liều lĩnh, cho rằng thương cổ không thể đảm nhận trọng trách.
Khinh thường thương cổ đã ăn sâu vào xương tủy họ, không dễ thay đổi.
Cho có Lưu Trường kiên định cho rằng, thương nghiệp và nông nghiệp không nên đứng ở vị trí đối lập, phải hỗ trợ cho nhau. Thời đại bách tính chết đói đã qua rồi, thời đại mới mà không biết thay đổi, tiếp tục áp chế thương nghiệp, một lòng đặt tâm tư vào nông nghiệp, mục đích hưng nông khó mà đạt được.
Lưu Trường rất quật cường, quần thần cũng thế, hai bên cứ vậy giằng co, triều đình đạm mùi thuốc súng.
Trương Bất Nghi lớn tiếng quát mắng quần thần vô trị lại ngu xuẩn, quần thần không ngừng đưa ra chất vấn, nếu nhi tử của thương cổ làm quan, sau đó quan thương câu kết thì sao? Nếu cho thương cổ sở hữu ruộng đất, chúng thôn tính đất đai thì sao? Nếu để thương cổ thuê người, chúng lập tư binh mưu phản thì sao?
Khi triều nghị tới lúc kịch liệt nhất, một người đẩy giáp sĩ đi vào trong điện.
Quần thần tức thì im lặng.
Người tới là Trần Bình.
Tóc ông ta đã bạc, chòm râu cũng đã xám màu, nhưng người ông ta vẫn thẳng tắp, ông ta không chống gậy, dù đã tới tuổi phải chống gậy rồi, nhưng vẫn chưa dùng gậy.
Ông ta tới, cả Trương Bất Nghi đang quát tháo cũng phải im lặng, ông già gầy gò này mang lại áp lực khác Lưu Trường, bị mắt ông ta liếc qua, ai nấy bất giác đều cúi đầu.
Lưu Trường ngạc nhiên lắm, có tôn tử ở bên, ông không vui hưởng tuổi già đi à?"
Trần Bình thong thả đi tới, hành lễ bái kiến:" Bệ hạ."
"Đứng lên, đứng lên, khanh ngồi đi."
Hán triều có quy định cụ thể về lễ nghi quần thần, với lão thần, tuổi càng cao đãi ngộ càng tốt, với tuổi Trần Bình không cần quỳ bái, có thể ngồi đối thoại với hoàng đế.
Trần Bình ngồi bên hoàng đế, thấy quần thần đều im lặng, nói:" Thần nghe nói bệ hạ muốn thiết lập thực hóa phủ, cho nên vì chuyện này mà tới."
Lưu Trường bất ngờ, vị này tới không phải tới khuyên nhủ mình chứ? Không đúng, với tính cách của ông ấy, đáng lẽ không để ý tới triều chính, đã từ chức về nhà rồi, cần gì tham gia chuyện này?
Quần thần thì bất an, vốn bọn họ đang chiếm thượng phong, dù bệ có tàn bạo, nhưng không cấm người khác lên tiếng, nhìn tựa lỗ mãng, nhưng thi hành chính sách luôn cân nhắc tới nguy hiểm. Hơn nữa bệ hạ thường rất dứt khoát, nếu thấy lợi ích lớn hơn nguy hiểm là làm ngay, không đắn đó, điểm này rất giống Cao hoàng đế.
Vừa rồi quần thần liên tục đưa ra nguy hiểm chính sách mang lại để chất vấn, bệ hạ quả nhiên đã im lặng ngẫm nghĩ.
Trần Bình tới e làm hỏng cục diện.
"Đúng là thế, không biết khanh có gì chỉ giáo trẫm?"
"Nhờ bệ hạ quan tâm, thần nghỉ ngơi trong phủ đã lâu, nay bệnh tình tốt hơn, nếu bệ hạ không chê, xin cho thần làm Thực hóa lệnh."
"Cái gì?" Lưu Trường trố mắt nhìn Trần Bình không tin nổi:
Quần thần càng cuống lên, bọn họ không hiểu, ông không ở nhà nghỉ hưu, xen vào chuyện triều đường làm gì? Nếu ông ta làm thực hóa lệnh, sau này ai can thiệp vào việc cởi bỏ hạn chế thương cổ nữa."
Lục Giả đứng lên trước tiên:" Không được, Khúc Nghịch hầu tuổi cao, sao có thể vất vả ..."
Ông ta chưa nói hết, Trần Bình cắt lời:" Nghe nói ông theo Tuân Tử đọc sách, chẳng lẽ là học y à? Sức khỏe ta ra sao, chẳng lẽ ta không biết."
Thân là nội sử, Loan Bố lúc này đứng dậy:" Khúc Nghịch hầu, bỏ hạn chế thương cổ nhiều tai hại, bất cẩn một chút là gây đại họa."
Trần Bình gật đầu, trả lời đơn giản:" Ta có thể đối phó."
Ai nói gì được nữa, chẳng lẽ đứng lên chỉ mặt ông ta bảo không thể?
Chán sống à?
Lưu Trường cười to, phất tay quyết định:" Được, Khúc Nghịch hầu làm Thực hóa lệnh, vị trí ngang cửu khanh! Sau này có thể gọi là thập khanh rồi."
- Giải thích Thực hóa là lương thực, thực phẩm, tiền tài, hàng hóa. Thực là chuyện liên quan tới nông. Hóa là chuyện liên quan vải vóc, tiền tài. Thực hóa xuất hiện trong Thượng Thư, ý nói tới hoạt động kinh tế tài chính. Hết giải thích.
Các bạn đang nghe truyện tại Thư viện audio miễn phí truyendocviet.com
