Trong thiên điện Tử Vi Cung Văn Thành điện, thiên tử Dương Quảng đang triệu khai quân chính nghị sự, tướng quốc nghị sự là một hạng nghị sự do thiên tử Dương Quảng chủ trì khi đối với các vấn đề chính trị quan trọng, ý kiến của nhóm tướng quốc khác nhau quá lớn, không thể thống nhất được ý kiến.
Trong hai bên thiên điện có hơn chục quan lại quyền thần của Đại Tùy đang ngồi, Môn Hạ Thị Trung Tô Vệ, Nội Sử Thị Lang Ngu Thế Cơ, Tiêu Vũ, Hoàng Môn Thị Lang kiêm Lại bộ Thượng Thư Bùi Củ, Binh Bộ Thượng Thư Vệ Huyền, Lễ Bộ Thượng Thư Phàn Tử Cái, Ngự Sử Đại Phu Bùi Uẩn, Quốc Tử Giám Tế Tửu Lư Trác, Đại tướng quân Vũ Văn Thuật....
Lúc này, thiên tử Dương Quảng vẫn chưa đến, mọi người đều ngồi nghị sự rôm rả, hôm nay triệu khai quân quốc nghị sự chủ yếu là do lần khoa cử mùa xuân này xuất hiện chuyện ngoài ý muốn, các con em thế gia danh môn thi không được tốt cho lắm, mà con em hàn môn thì lại thi không tệ, điều này khiến cho các trọng thần triều đình cảm thấy vô cùng khó xử, ý kiến cũng bắt đầu phân hóa.
Một bộ phận quan viên chủ trương kiên trì nguyên tắc, chỉ tiến cử người tài, mà bộ phận quan viên khác thì cho là nên ưu tiên suy xét con em thế gia, ý kiến hai phái không thể hòa hợp được, cuối cùng chỉ đành nhờ thiên tử Dương Quảng đến để phán quyết.
- Lư sứ quân, thánh thượng nói sao?
Tô Uy ló đầu qua hỏi Lư Trác đang ngồi dưới cùng.
Lư Trác vội vàng đứng dậy thi lễ:
- Hồi bẩm tướng quốc, tối qua thuộc hạ đã bẩm báo lên thánh thượng, ý của thánh thượng là nói quan phủ địa phương bị sự tấn công của loạn phỉ, số lượng quan lại giảm nghiêm trọng, để cho chúng ta chọn ra một lượng lớn người trong kì khoa cử này chủ yếu là để bổ sung vào quan phủ địa phương.
- Vậy thánh thượng có đề cập phải tăng lên bao nhiêu không?
Bùi Củ hỏi tiếp.
- Thánh thượng nói có thể tăng lên 2000 người.
-2000 người!
Thiên điện xôn xao hẳn lên, số người được chọn ra của năm trước chỉ có hơn 100 người, mà năm nay lại tăng lên tận 2000 người, quả thật khiến người ta không thể tin nổi, trong thiên điện lập tức vang lên những tiếng nghị luận, Tô Uy thấp giọng hỏi Bùi Củ:
- Bùi công, có thật là quan phủ địa phương thiếu nhiều người đến vậy không?
Bùi Củ lắc đầu:
- Chắc Tô tướng quốc cũng biết, triều đình chỉ bổ nhiệm đến Huyện Tá cấp một, Huyện Sử và Quận Sử đều do quan lại địa phương tự mình bổ nhiệm, cho dù thiếu quan phủ địa phương đi nữa, cũng không đến 2000 người, 200 người là đủ lắm rồi, trừ phi là thánh thượng muốn thu quyền bổ nhiệm Quận Sử về triều định, Tô tướng quốc cảm thấy có khả năng này không?
- Không có khả năng!
Tô Uy quả quyết phủ nhận, ngay cả khi Vũ Đế còn tại vị cũng không thể làm được chuyện này, thì bây giờ làm sao mà làm được? Hiện tại chớ nói tới bổ nhiệm Huyện Tá, cho dù là Huyện Lệnh thì triều đình cũng không thể quản được, nhiều nhất chỉ có thể quản được Thái Thú cấp một, Tô Uy lập tức nghĩ đến, có lẽ là do nguyên nhân con em thế gia thi không được tốt, thánh thượng muốn mượn cớ mở rộng việc lựa chọn số người để lôi kéo con em thế gia.
Nhưng Bùi Củ không cho là vậy, lão hiểu Dương Quảng hơn bất cứ ai, trước giờ Dương Quảng đều rất bảo thủ, cho dù sắp đối mặt với cái chết y cũng tuyệt đối không dễ gì mà thay đổi suy nghĩ của chính mình. Cho dù thiên hạ sẽ phải đối diện nguy cơ nghiêm trọng đến mức nào đi nữa, thì y vẫn quyết phát động cuộc chiến tranh Cao Cú Lệ. Bởi vậy có thể thấy được sự cố chấp của y.
Lão cười khổ nói với Tô Uy:
- E là là Tô tướng quân đã nghĩ quá tốt đẹp rồi.
Tô Uy khẽ giật mình:
- Chẳng lẽ Bùi công cho là..........
Không đợi y nói thêm gì nữa, trong điện truyền đến tiếng hô to của thị vệ:
- Thánh thượng giá đáo!
Văn Thành thiên điện nhất thời an tĩnh lại, tiếng bước chân vang lên, chỉ thấy hơn mươi thị vệ và cung nữ, hoạn quan vây quanh thiên tử Dương Quảng cùng Yến Vương Dương Đàm nhanh chóng bước vào thiên điện.
Dương Quảng ngồi xuống, mọi nguời cùng khom người thi lễ:
- Chúng thần tham kiến ngô hoàng bệ hạ!
Dương Quảng khoát tay cười nói:
- Các vị ái khanh, miễn lễ, ngồi đi!
Mọi người đều ngồi xuống, Dương Đàm cũng ngồi xuống ghế ngồi của Thái Tử dưới bậc thang, tuy rằng y vẫn chưa chính thức trở thành hoàng thái tôn, nhưng mọi người đều biết chắc chắn rằng thánh thượng sẽ truyền ngôi cho y, nếu không cũng sẽ không tận tâm tận lực bồi dưỡng như vậy.
Trong thiên điện vô cùng yên lặng, Dương Quảng nói với Lư Trác:
- Về cuộc khoa cử lần này, Lư ái khanh nói với mọi người đi! Nói lại những tình huống mà tối qua khanh báo với trẫm.
- Vi thần tuân chỉ!
Lư Trác đứng dậy thi lễ với mọi người, chậm rãi nói;
- Lần khoa cử này tổng cộng có 145000 người tham gia, do năm ngoái không có tổ chức khoa cử, cho nên số người tham gia khoa cử lần này đông nhất trong các năm, bước đầu chấm bài thi đã kết thúc, nói tóm lại là thành tích thấp hơn hẳn hai năm trước, thêm nữa các con em thế gia đều thi không được tốt, cá nhân ta ước tính rằng trong một trăm người tham gia thi thì chỉ có ba phần là con em thế gia, tình thế rất không khả quan, theo kế hoạch lựa chọn ban đầu lần này chọn ra một trăm hai mươi sĩ tử, như vậy con em thế gia chỉ có hơn 30 người.
Dương Quảng nói tiếp:
- Trẫm cảm thấy tất kỳ quái , theo lí, cho dù là về tài lực, lão sư hay sách vở thì đều tập trong trong tay các đại thế gia trong thiên hạ, nếu như con em thế gia chiếm ưu thế trong kì thi, trẫm không cảm thấy kỳ quái, nhưng lần này con em hàn môn lại thi tốt hơn, điều này khiến trẫm suy đi nghĩ lại vẫn không tìm ra lời giải đáp, vấn đề là tại đâu? Các vị ái khanh có từng nghĩ qua chưa?
Thiên điện hoàn toàn yên tĩnh, không một ai trả lời, ánh mắt của Dương Quảng quét qua mọi người, thấy vẻ mặt mọi người đều mất tự nhiên, y không khỏi hừ lạnh:
- Trong lòng trẫm rất rõ, là do các đại thế gia đều bất mãn với trẫm, không muốn cho những con em ưu tú đến cống hiến sức lực cho trẫm, người đến đều là những kẻ tầm thường, đương nhiên thi sẽ không tốt, chắc hẳn là trong lòng các ngươi cũng biết rõ, lẽ nào thiên hạ của trẫm không thu hút đến vậy hay sao?
Mọi người đều cam nhận không lên tiếng, thực ra thánh thượng đã nói đến gốc rễ rồi, vốn là dưới chế độ Cửu phẩm trung chính, triều đình và quan phủ địa phương đều là thiên hạ của thế gia, Văn Đế bắt đầu tổ chức khoa cử, nhưng vẫn giữ lại hình thức các địa phương tự tiến cử sĩ tử tiến kinh, vả lại còn hạn định danh ngạch, điều này đảm bảo được quyền đề cử của con em thế gia, cũng là một cách để thỏa hiệp.
Nhưng đến khi Dương Quảng chấp chính thì lại bỏ đi quyền lợi tiến cử của địa phương, cho dù là hàn môn bình thứ cũng có thể tự do tiến kinh tham gia thi cử, đương nhiên sẽ xâm phạm nghiêm trọng đế quyền lợi của các thế gia danh môn, cho nên các thế gia danh môn chống đối gay gắt việc thi cử, thêm nữa thế cục hiện nay không ổn định, xã tắc bất ổn, cho nên các thế gia đều giữ thái độ bàng quan, đặc biệt là quý tộc Quan Lũng lần này càng cùng nhau chống đối khoa cử quyết liệt hơn.
Sự thật hiển nhiên này ai cũng biết, nhưng không dám nói rõ với Dương Quảng, trong lòng Dương Quảng càng thêm bất mãn, hỏi Tô Uy:
- Tô tướng quốc, ngươi là người đứng đầu bách quan, ngươi nói thử sao lại xuất hiện tình huống này?
Tô Uy trong lòng khổ sở, chỉ đành khom người nói:
- Khởi bẩm bệ hạ, vi thành cảm thấy có thể là do số sĩ tử tham gì kì thi năm nay quá đông, so ra thì đệ tử thế gia chỉ chiếm một phần rất nhỏ, điều này là rất bình thường.
Hơn nữa, dọc đường cũng không an toàn, đặc biệt là vùng Hà Bắc, Sơn Đông đạo phỉ hoành hành, vi thần nghe nó con trai của Lư Tế tửu khi đến kinh thành tham gia kì thi đã bị loạn phỉ tập kích, khó khăn lắm mới có thể đến được kinh, các đại thế gia cũng vì an toàn, nên không để đích tử lên kinh, đương nhiên đây cũng chỉ là một ví dụ, ý của vi thần là, phàm việc gì cũng có nguyên nhân cũng nó, mà không phải là vì muốn làm mất lòng bệ hạ.
Sự bào chữa của Tô Uy cũng xem như có lý do chính đáng, trong lòng của Dương Quảng thoải mái hơn một chút, y hỏi Lư Trác:
- Lư ái khanh, con trai của khanh bị loạn phỉ tập kích sao?
Lư Trác vội vàng đáp:
- Khởi bẩm bệ hạ, quả thật như thế, khuyển tử năm trước trên đường tiến kinh gặp phải sự tập kích của Trương Kim Xưng ở quận Thanh Hà, may mà gặp được Trương Huyễn, mới có thể giữ được tính mạng, trên đường quả thật là không an toàn.
- Vậy con trai ngươi có tham gia kì khoa cử này không?
Dương Quảng lại hỏi tiếp.
- Hồi bẩm bệ hạ, vi thần là quan chỉ khảo, để nhi tử tham gia khoa cử cũng chỉ là cho nó hiểu hơn về kỳ thi, cho dù nó có thi tốt đến mấy, nhi thần cũng sẽ không để nó trúng tuyển.
- Ngươi làm tốt, lắm, làm quan chủ khảo nên tránh bị nghi kỵ, tuy nhiên chỉ cần một ngày Lư ái khanh còn ở Quốc Tử Giám, vậy sẽ thêm một ngày lệnh lang không có cơ hội, điều này cũng không công bằng với y, trẫm có thể ưu ái chút, chỉ cần y thi tốt, cũng có thể được trúng tuyển.
- Vi thần tạ ân bệ hạ!
Dương Quảng nói với mọi người:
- Trẫm cho là loạn phỉ trong thiên hạ hoành hành, nguyên nhân lớn là do quan viên địa phương không đủ sức khống chế mà ra, nghĩ đến việc triều đình khống chế đối với quan địa phương quá lỏng lẻo, chủ yếu là do quan viên do triều đình bổ nhiệm quá ít, cho nên lần này trẫm phá lệ chọn hai ngàn sĩ tử, từ huyện bộ chủ trở lên đều là quan viên do triều đình bổ nhiệm, lục tào huyện lại nhận mệnh cũng phải do triều đình lập hồ sơ, trẫm tin rằng, chỉ cần ba đến bốn năm là có thể chỉnh đốn lại các địa phương, sự khống chế lỏng lẻo của triều đình đối với địa phương cũng sẽ từng bước xoay chuyển!
Lời nói của Dương Quảng khiến cho cả điện càng thêm yên tĩnh, ngay cả Ngu Thế Cơ trước giờ vẫn luôn tham quyền cũng không dám hó hé, sợ rằng sẽ rước họa vào thân, Tô Uy len lén liếc trộm Bùi Củ, có lẽ không may là bị Bùi Củ nói trúng rồi.
Thánh thượng chọn ra hai ngàn sĩ tử hoàn toàn không phải vì để thỏa hiệp với thế gia, mà muốn tăng cường thêm, muốn cưỡng ép bổ nhiệm quan viên địa phương, muốn đoạt lại quyền khống chế quan phủ địa phương từ trong tay các thế gia.
Tô Uy thầm thở dài, biện pháp mạnh này sẽ càng xâm hại nghiêm trọng hơn đến lợi ích của các thế gia, e là thiên hạ sẽ càng hỗn loạn, thánh thượng làm việc quả là quá khích quá rồi.
