Giải phóng Đại Nguyên mất 6 tháng, là cuộc tiến công gian nan nhất chiến tranh giải phóng toàn quốc, lịch sử ghi lại luôn đánh giá là "cuộc chiến cuối cùng của Hoa Bắc", thương vong lên tới con số khiếp đảm, 45 vạn người.
Nhìn ông cụ tóc lưa thưa sơ xác, áo bạc màu nhăn nheo, tấy khô như cành cây, chỉ biết thở dài, sinh mệnh hèn kém nhất cũng có một mặt cao quý vinh diệu, giống như ông cụ này, nhưng cuộc chiến đó chẳng ai còn nhớ, sao nhớ được một dân công từng đánh xe đưa lương thực lên tiền tuyến.
“ Uống đi, nước nguội rồi ..” Giản Phàm khẽ đẩy bát nước tới trước mặt Tằng Nam:
Tằng Nam bê bát nhấp một ngụm, ánh mắt cũng ông cụ đầy tôn kính:” Vậy về sau ra sao, vợ của Giản Hoa Lang thế nào?”
Ông cụ mắt ảm đạm, phủi bụi trên người ngồi xuống ra hiệu cho cháu trai.
“ Sau khi về nửa năm, có đội công tác ở huyện xuống tra Hán gian và phản động, đặc vụ gì đó, Hóa Lang không về, mọi người không biết, nói mấy người họ là Hán gian, Sơn Oa cũng là phái phản động, thế là vợ ông ta sợ quá đen Lư Oa chạy mất...”
Chẳng khác nào đang từ mây xanh rơi xuống vực sâu, Giản Phàm thất thần lặp lại:” Chạy rồi à?”
“ Đúng, chạy rồi.”
Ba người Giản Phàm hết hi vọng, chẳng trách Tảo Thụ Câu không ai nhớ, năm 49 chạy trốn mất, trong hoàn cảnh xã hội khi ấy, tất nhiên mai danh ẩn tính, biết đâu mà tìm.
Không ngờ đang lúc hi vọng tắt ngấm, Trương Tiểu Câu lại nói:” Ông tôi nói năm cha tôi 4 tuổi lên huyện tham dự hội, trên đường về nhà gặp vợ Hóa Lang, ở Hậu Liếu Câu.”
Giản Phàm hỏi gấp: “ Hậu Liếu Câu ở đâu, làm gì có thôn nào như thế?”
“ Không phải thôn, cách Tiểu Lương Trang mười mấy dặm, dưới núi Ngọc Hoàng ấy.” Trương Què chỉ chỗ:
Tằng Nam vội hỏi: “ Ông không gặp lại lần não nữa ạ, còn bà ấy khi đó làm gì?”
“ Chỉ một lần đó thôi, ông nội tôi nói bà ấy có cháu ngoại rồi, lúc đó đi mua túi đồ may vá ở trạm cung ứng của xã, khi đó bà nội tôi vẫn còn, hai người họ nói chuyện suốt dọc đường đi, toàn chuyện nữ nhân.”
“ Ông ơi, ông sinh năm bao nhiêu?” Giản Phàm quảy sang hỏi Trương Què:
Trương Què gập ngón tắy, lẩm bẩm tính toán, đừng lạ, người già ở quê không nhớ năm sinh, chỉ nhớ con giáp của mình:” Năm 52, vậy cha tôi kể chuyện năm 56.”
Ồ vậy khi đó Giản Nhị Lư đã lập giả đình sắp có con, Giản Liệt Sơn đi năm 45 thì Giản Lư Oa 15 tuổi, năm 26 kết hôn sinh con vào thời đó là muộn, còn đang suy nghĩ Tằng Nam đã lấy bản đồ, nhờ chỉ vị trí.
Giản Phàm ngây ra một lúc chợt phát hiện Trương Tiểu Câu và Trương Què nhìn mình hết sức khẩn trương, chẳng hiểu gì, tới khi Tằng Nam ra hiệu mới nhớ ra đưa tiền cho Trương Tiểu Câu: “ Đây, của anh đấy.”
“ Cám ơn, cám ơn, cám ơn mọi người.”
Trương Tiểu Câu nắm vội lấy tiền, Trương Què rối rít cám ơn, chỉ có ông cụ ngồi ngây ra đó, nhìn con trai cháu trai với ánh mắt buồn bã, Tằng Nam và Giản Phàm ngạc nhiên, chợt nhớ lời trưởng thôn nói ngựa tốt sinh ra lừa lười, có chút thấu hiểu, nếu con mình sau này cũng thế, chắc ánh mắt mình không khác là bao.
“ Hỏi ông nội anh xem khi đó vợ Hóa Lang nói gì?” Giản Phàm nói xong tự xuả tắy: “ Không không, chắc không ai nhớ được, vậy ... Vậy hỏi khi đó bà ấy vui vẻ hay đau khổ, buồn bã ... Sống có tốt không? “
Trương Tiểu Câu cầm tiền trong tấy rồi, tích cực hẳn lên, lúc sau giao lưu với ông nói xong kể:” Ông nội tôi bảo, bà ấy sống tốt lắm, dọc đường ngồi xe lừa ông nội tôi, nói cười vui vẻ, mặc quần áo mới, thêu hoa, đẹp hơn cả bà nội tôi ... Bà nội tôi còn trách ông tôi không mua cho bà áo đẹp như Dẫn Nga.”
Tiêu Thành Cương gãi đầu gãi tắi:” Nói nửa ngày trời chẳng ra tung tích, anh hỏi chuyện thừa thãi đó làm gì?”
“ Mày đúng là không chịu tiến bộ, bao năm quả vẫn ngu thế.” Giản Phàm mắng: “ Không hiểu à Dẫn Nga gả cho người khác rồi.”
Tiêu Thành Cương tròn mắt:” Anh bịa ở đâu ra thế, gả gì, có nói đâu?”
“ Đầu mày chỉ mọc tóc không có não à, một quả phụ bỏ trốn, lấy đâu ra tiền bạc mặc áo mới đẹp hơn nhà đảng viên, lại còn tâm tình vui vẻ? Tám phần là kiếm được nam nhân tốt rồi .”
“ Đoán bừa.” Tiêu Thành Cương bị chửi hậm hực hừ một tiếng:
“ Bừa hay không cứ tới Hậu Liếu Câu một chuyến, hôm nay mà tắo cẩn thận đấy, nếu không e vòng vèo chẳng biết tới bao giờ ... Này Tiểu Câu, dẫn chúng tôi tới Hậu Liếu Câu một chuyến, bảo ông nội anh chỉ đường, tìm nơi năm xưa vợ Hóa Lang xuống xe.” Giản Phàm đề nghị:
“ Tôi chưa ăn cơm, vả lại nơi đó xâ lắm ...” Trương Tiểu Câu ngần ngại:
Giản Phàm có biện pháp, giơ một ngón tấy lên: “ Trả anh 1000 nữa, quảy về mời anh lên xã ăn cơm quán.”
Trương Tiểu Câu chưa trả lời, Trương Lão Thuyên đã đứng lên đẩy cháu trai sang bên, ông cụ tuy không nghe thấy, nhưng bằng vào trí tuệ sống tích lũy cả đời biết đám Giản Phàm muốn gì, miệng a a ra hiệu, Giản Phàm đoán ra ông cụ muốn chỉ đường cho họ. Trương Tiểu Câu rối rít chạy lên trước, nói: “ Đi nào, đi nào, ông nội tôi đồng ý dẫn đường.”
Ba người vội cáo từ Trương Què đuổi theo, đoàn 5 người ra xe, mục tiêu là nơi cuối cùng vợ Giản Nghĩa Thành xuất hiện ...
Địa điểm rất hẻo lánh, nhưng không xâ, nằm giữa Tiểu Lương Trang và Đài Nhi Oa, đi vòng quả Đài Nhi Oa chừng 30 dặm, theo Trương Tiểu Câu kể thì vào thập niên 60 thì đây là đường liên thôn, về sau xã xây đường mới, nơi này thành đường chuyển gỗ, nếu không vì nhu cầu này thì đã hoang phế rồi.
Tuy thế cũng chỉ miễn cưỡng được coi là đường thôi, xe không phải đi trên đường, mà là nhảy. Đúng đầy, là nhảy ... Người trên xe lúc lên lúc xuống, lúc trái lúc phải, ngày cả Tằng Nam đã quen với đường núi cũng bắt đầu nôn nao ... Có ba mươi dặm đường mà phải đi mất một tiếng rưỡi.
Nhảy xuống xe trước là Tiêu Thành Cương, hoạt động chân và mông ê ẩm, lẩm bẩm cái chỗ quỷ gì thế, đến cảnh tượng lọt vào mắt mọi người cũng như tán đồng lời này, ngày Trương Tiểu Câu cũng có chút hoài nghi lời ông nội.
Chỉ thấy nơi này kẹp giữa hai sườn núi, con đường ngoằn ngoèo dài dằng dặc, dưới chân là cỏ dại im tùm, khe rãnh không biết sâu bao nhiêu, ngẩn đầu là vách núi cao tới tận mây xânh, là con đường đục men theo vách núi. Trương Lão Thuyên đi tới phía trước vài bước chi chỉ đỉnh núi, mọi người tới nhìn, thấy thấp thoáng mái nhà, Trương Tiểu Câu giải thích đó là miếu Ngọc Hoàng, không biết xây bao giờ, cũng không biết bỏ hoang bao giờ, lọt vào mắt là tùng bách che kín trời, gió thổi quả rào rào như như ma kêu quỷ hờn, làm người ta không rét mà run.
Tằng Nam hai tấy ôm vai, khung cảnh hoang vu nơi này khiến cô bất giác thấy lành lạnh, nhích tới gần Giản Phàm, mặt hơi xanh xâo: “Giản Phàm, tôi sợ lắm.”
“ Đừng sợ, dù có ma cũng không sợ, thời buổi này chỉ sợ người chứ không sợ ma.” Giản Phàm an ủi, khẽ nắm lấy tấy Tằng Nam:
Tiêu Thành Cương bị gió lùa que khe núi làm rùng mình, có điều nhìn tư thế ám muội giữa Oa cả và Tằng Nam, lòng khinh bỉ, Oa cả không phải thứ tử tế, lòng chửi bới phân tán chú ý, hơi lạnh dần tắn đi.
Trương Lão Thuyên lại a a một hồi, Trương Tiểu Câu vừa nghe vừa nhìn vừa nói: “ Xuống xe ở đây, trước kia con đường này đông đúc lắm, giờ không còn ai.”
“ Vậy bà ấy xuống xe vào lúc nào?”
“ Xế chiều, khi đó mùa thu, ông nội và bà nội tôi về Tiểu Vương Trang thì trời đã tối ...”
