Locke có một tuổi thơ tương đối hạnh phúc, có một tỷ tỷ hết mực yêu thương mình và phụ mẫu lương thiện, có trách nhiệm. Hắn thích nhất là đi mò cá ở khe nước vào mùa hè nóng nực, bên cạnh đó là phụ mẫu và tỷ tỷ miệt mài làm ruộng. Dù chỉ mò được một con cá nhỏ, hoặc là một con ếch bé xíu bằng ngón tay cái, Locke vẫn thích thú vì đó là miếng thịt hiếm có cho gia đình họ.
Tuy nhiên, những tháng ngày tươi đẹp đã vĩnh viễn bị cuốn đi dưới sự tàn phá của thiên tai. Năm Locke 14 tuổi, một trận hạn hán quy mô lớn đã xảy ra với vương quốc Faustain vốn không có diện tích rộng lớn. Ba trong số bốn tỉnh rơi vào tình trạng khủng hoảng lương thực và nước uống, đẩy người dân thôn Phong Diệp lâm vào cảnh tuyệt vọng, gia đình Locke cũng không thể thoát khỏi sự giày vò của thiên tai.
Cả tháng rưỡi trời không mưa, mà thời gian đã đến giữa tháng sáu, những năm trước chỉ cần thêm một tháng nữa là thu hoạch, thường thì khoảng thời gian này hoạt động đồng áng giảm bớt, phụ mẫu sẽ đưa hắn đến trung tâm thị trấn, đồng thời bán một vài đặc sản trong thôn. Họ kiếm ít đồng bạc lẻ để duy trì cuộc sống eo hẹp của mình. Tỷ tỷ cũng xách theo một chiếc giỏ tre, vấn khăn trùm đầu, bên trong giỏ đựng khăn quàng cổ, khăn tay và những vật dụng nhỏ khác mà nàng làm bằng vải lanh còn sót lại ở nhà trong nửa năm. Bán nó cho thương nhân hoặc nhà thám hiểm đi ngang qua thị trấn cũng không tệ.
Khăn quàng cổ và khăn tay làm bằng vải lanh thô không thoải mái khi sử dụng nhưng được cái là bền, chắc và có thể giữ ấm, nên được các tiểu thương và nhà thám hiểm không có nhiều tiền yêu thích, vả lại tay nghề của tỷ tỷ Locke cũng rất tốt. Tháng sáu là mùa mưa, vào thời điểm này trong năm nhiệt độ vẫn tương đối thấp, thế nên những món hàng hóa nhỏ kia của tỷ tỷ bán rất chạy. Tiểu Locke thích nhất là chạng vạng tối ngồi trên tảng đá bên cạnh cây phong lớn ở cổng thôn, trông ngóng tỷ tỷ mình từ xa trở về, Locke sẽ hưng phấn chạy tới, ôm chầm lấy tỷ tỷ, sau đó mò mẫm lục vào túi rồi ngó vào giỏ đựng vải lanh, khi Locke tỏ vẻ thất vọng, tỷ tỷ mới mỉm cười và xòe tay, bên trong có vài hạt khô màu vàng sẫm mà Locke rất thích ăn, khiến hắn vô cùng phấn khích.
Tỷ tỷ của Locke là một trong số ít người đẹp trong thôn, năm Locke bảy tuổi, tỷ tỷ của hắn đã rất mảnh khảnh, phần lớn người dân trong thôn nhỏ này mười lăm tuổi đã kết hôn, mười bảy mười tám tuổi đã có vài nhóc tì. Mười tuổi cũng không còn nhỏ, tuy rằng chưa thể kết hôn, nhưng vẫn có thể bàn chuyện trước để sau cử hành cho thuận lợi. Những lúc như vậy Locke luôn cảm thấy không vui, bởi vì hắn cảm giác những người kia đang muốn cướp tỷ tỷ mình đi, Locke sẽ làm ầm ĩ trước mặt nhóm người cầu hôn, quậy phá, khiến hôn sự của tỷ tỷ cuối cùng cũng bị hoãn lại. Người ngoài nhìn thấy tình cảnh này, luôn dùng ánh mắt quái dị nhìn Locke, sau đó tựa hồ nghĩ tới điều gì, dùng ngữ khí khó chịu để lại vài câu rồi rời đi.
Đương nhiên, nguyên nhân chủ yếu là do phụ mẫu Locke cũng cảm thấy còn quá sớm. Người thôn quê không có khái niệm đính ước, chỉ có quý tộc mới có những quy củ này, thường thì sau khi đến tuổi liền tìm người trẻ cùng thôn, cùng trấn, nếu như cảm thấy người đó không tệ, con gái mình ở cùng sẽ không khổ bèn gả cho người đó. Sở dĩ tìm người trẻ tuổi ở cùng thị trấn là vì đã biết gốc gác, con gái lấy chồng sẽ không phải chịu khổ, hơn nữa có thể gặp con gái thường xuyên, con gái cũng sẽ thường xuyên về nhà phụ giúp gia đình. Tỷ tỷ của Locke, Ria mới mười tuổi mà thôi, cũng chính là do hồi xưa phụ thân mười sáu tuổi kết hôn với mẫu thân mười lăm tuổi vậy, hiện tại quả thực còn quá sớm.
Mà phụ mẫu Locke cũng có ý định của mình, con gái bọn họ xinh đẹp như vậy, tất nhiên là cũng không muốn gả con gái mình cho một người nông dân bình thường hoặc gã thợ rèn nào đó, nếu có thể gả cho con trai nào đó của gia đình trưởng trấn hoặc thương nhân có chút tài sản thì con gái của họ sẽ được hưởng phúc, nhân tiện có thể giúp đệ đệ tìm được hiền thê trong tương lai. Huống chi, gia đình Locke tuy là một gia đình nông dân nhỏ nhoi, nhưng lại là một gia đình chăm chỉ, lão Locke lương thiện và có trách nhiệm, Tia chăm chỉ và đảm đang, cô con gái hiểu chuyện Ria của họ và cậu nhóc Locke hoạt bát tạo nên một gia đình tuy nghèo khó nhưng ấm áp hạnh phúc.
Thế nhưng con người vẫn là không cách nào chống lại thiên tai, cho dù có người có thể, cũng nhất định không phải dân trong lãnh thổ Faustain, một vương quốc nhỏ hẹp cùng đất đai khô cằn yếu ớt, và cũng tuyệt đối không phải gia đình tiểu Locke có khả năng chống cự.
Hạn hán đã kéo dài một tháng rưỡi, hầu hết hoa màu trên cánh đồng đều khô héo, phụ mẫu của tiểu Locke tóc bạc đi. Tiểu Locke phát hiện phụ mẫu mình mới ba mươi tuổi mà một nửa mái tóc đã chuyển sang màu bạc, chỉ vẻn vẹn có một tháng thời gian... Tiểu Locke từ nhỏ vốn thích nghe những câu chuyện được những người ngâm thơ rong trong thị trấn bỗng hiểu ra một đạo lý, ở đại lục có độ tuổi trung bình dưới năm mươi này, phụ mẫu hắn đã sắp bước vào tuổi già.
Tiểu Locke đã hai tuần liền không ăn bánh mì đen, bánh mì đen tuy cứng, có mùi mốc thoang thoảng nhưng dù sao cũng là từ vỏ trấu và hàm lượng dinh dưỡng phong phú. Trước đây dù gia đình có nghèo khó, phụ mẫu vẫn cho hắn và tỷ tỷ một bữa tối với bánh mì đen và súp khoai tây mỗi tuần một lần. Nhưng lần này thì không có. Nhưng Locke cũng không chất vấn họ, bởi vì tỷ tỷ đã ba tuần nay cũng chưa được ăn.
Có lẽ do từ nhỏ hắn đã bám dính lấy tỷ tỷ, nên tiểu Locke có những trải nghiệm và có phần trưởng thành hơn những so với những người cùng trang lứa. Tiểu Hans ở nhà hàng xóm còn làm ầm ĩ vì một tuần rồi chưa được ăn bánh mì đen, vì việc ấy khiến lão Hans và Mary đại thẩm vô cùng buồn bã. Nhưng Locke không làm thế.
Ngày vẫn trôi qua, từ ăn cháo lúa mì đến bánh làm từ hạt dẻ, canh rau dại, nhai rễ cây, cuộc sống của gia đình Locke mỗi ngày một khó khăn hơn.
Cuối cùng một ngày, Locke không bao giờ trở về, hắn chọn gia nhập quân đội. Trước mười hai tuổi, Locke và Ria ngủ chung giường, nàng vừa là chị gái vừa là mẹ chăm sóc Locke buổi tối, đêm đó mặc dù Locke đã rất cẩn thận nhưng vẫn bị tỷ tỷ phát hiện, dù vậy nàng đã không ngăn cản Locke, chỉ ngầm ủng hộ hắn và dặn dò hãy sống sót trở về trong nước mắt.
Tựa hồ lại nhớ tới đệ đệ bướng bỉnh đêm đó, Ria thoáng buồn, nàng vừa đau lòng vừa cảm thấy nhẹ nhõm.
- Hy vọng Locke có thể bình an trở về...
Ria thở dài, nói khẽ.
So với trước đây, cuộc sống của gia đình đã khá hơn một chút, nhưng hai người già lại không vui vẻ hơn, đứa con trai duy nhất của họ phải đi đánh trận, không biết sống chết thế nào, hai vợ chồng già cũng không thể tận hưởng giây phút bình yên một cách trọn vẹn.
Có lẽ vì ban nãy phụ mẫu có nhắc tới việc lấy vợ cho Locke nên Ria cũng trăn trở một chút, trong thôn có rất ít cô nương xinh đẹp, dù có thì với yêu cầu của lão Locke và Tia cũng sẽ không ưng, vậy thì chỉ có thể tìm trên thị trấn. Thị trấn khai thác mỏ là một trấn nhỏ, chủ yếu làm giàu nhờ quặng mỏ và lông động vật, thương nhân tuy nhiều nhưng những thương nhân giàu có lại rất ít, tin chắc rằng nếu là một tiểu đội trưởng thì một số tiểu thương sẽ đồng ý gả con gái cho họ.
Khi Ria bán đồ thủ công của mình trong thị trấn, nàng thường thấy các cô gái đi mua sắm theo nhóm, đôi khi nàng rất ngưỡng mộ những cô gái đó, họ trông vô tư và có thể làm bất cứ điều gì mình muốn. Nhưng Ria chỉ ngưỡng mộ mà thôi, nàng không khao khát cuộc sống hậu đãi như vậy, thay vào đó là muốn được tự do, làm những gì mình thích. Nghĩ tới việc đệ đệ yêu dấu ngày nào đó có thể lấy một trong những cô gái trẻ nhàn nhã kia, nàng bỗng hoảng sợ và cảm thấy hắn sẽ rời xa mình.
Lời nhắn mà đệ đệ nhờ người gửi về hầu như đều muốn nàng mua khăn lụa hoặc y phục mới khiến Ria rất cảm động, điều đó có nghĩa là đệ đệ không quên nàng. Nhưng tiền gửi về có hạn, bây giờ không chỉ giá thực phẩm tăng mà ngay cả giá muối cũng bắt đầu tăng, Ria không dám tiêu tiền lung tung, nhiều năm qua nàng chỉ mua hai chiếc khăn lụa chứ không mua y phục. Người nghèo không có khái niệm mua y phục mới, chỉ mua vải rồi tự may, năm ngoái Tia lấy được một chân vải mới để may váy cho Lia, rất đẹp, nàng chỉ dám mặc một lần vì sợ làm bẩn.
Bên kia, lão Locke cùng Tia nằm ở trên giường cũng không ngủ được, lão Locke năm nay mới ngoài ba mươi chưa đến bốn mươi, nhưng cũng đã cày ruộng không nổi, đều là do những năm này quá mệt, Tia cũng vậy.
Tia mới ba mươi tuổi, đã phải gánh vác việc cày ruộng cùng lão Locke, rồi còn phải quán xuyến việc nhà, tay của nàng đã rám nắng theo năm tháng, tiếc thay cho một người đẹp ở thôn Phong Diệp hồi đó.
Lão Locke rất cảm động trước sự đồng cam cộng khổ của thê tử mình trong những năm qua, nằm trên giường, lão Locke một tay nắm lấy tay Tia, giống như lần đầu tiên lão Locke nắm tay nàng vào hai mươi năm trước. Chớp mắt đã bao nhiêu năm trôi qua, Tia cũng ôm lấy lão Locke, đôi vợ chồng già nằm yên lặng, cảm nhận hơi ấm của nhau.
- Locke nó...
Tia mở lời.
- Ôi chao, tâm tư của nó Ria không biết, nhưng hai ta đều hiểu, không phải sao?
Lão Locke nghe xong không nói gì, thực ra hắn cũng không biết nên nói gì cho phải.
- Hồi đó tỷ tỷ của huynh giao Ria cho chúng ta nuôi nấng. Mặc dù gia đình những năm này nghèo khó nhưng vẫn nuôi dạy Ria nên người. Ta từ lâu đã coi con bé là con gái ruột của mình. Huynh nói xem liệu Locke...
Tia nắm lấy tay lão Locke chặt hơn, có chút kích động.
- Con cháu tự có phúc, chuyện của Locke và Ria cứ để hai đứa nó tự quyết định.
Lão Locke nói.
- Chỉ có thể như vậy thôi.
Tia bất lực nói.
Locke và Ria thậm chí còn không nhận ra rằng họ có sự ràng buộc lẫn nhau, đây có lẽ gọi là duyên. Là bậc phụ mẫu, lão Locke cùng Tia đương nhiên có thể nhìn ra cách Locke nhờ người truyền lời dặn dò đến Ria và cách phản ứng của nàng cũng nói lên sự khác biệt, một hai lần là đủ rồi, nhưng nhiều năm như vậy, không khỏi khiến bề trên suy nghĩ.
- Ta nghe trưởng thôn nói qua, quý tộc rất được lòng người, nghe nói nhị phu nhân của lãnh chúa Kedozi là biểu muội của hắn…
Lão Locke lẩm bẩm nói trong bóng tối.
- Huynh quan tâm đến chuyện nhà người ta làm gì! Chúng ta là thường dân, làm sao có thể so sánh với quý tộc được!
Tia phản đối, nói.
Lão Locke cùng Tia mặc dù ở nhà rất hòa thuận, nhưng thường hắn sẽ nghe theo lời Tia, bởi vì hắn vô cùng yêu vợ, cảm thấy mình nợ Tia, để nàng cùng hắn chịu khổ rất nhiều.
- Chờ Locke trở về hẵng hay...
Lão Locke quyết định dừng đề tài này, hắn lo lắng hai người nói chuyện lớn tiếng, con gái của hắn có thể nghe thấy.
- Vâng.
Tia dựa vào cánh tay phu quân, đáp, sau đó lại nghiêng người hỏi hắn.
- Locke có thể trở về chứ?
- Đấy muội xem, lại nói chuyện này...
Lão Locke vỗ vỗ vai Tia.
- Muội không biết con trai chúng ta bản lĩnh như thế nào sao, nó nhất định sẽ sống sót trở về, ngủ đi ngủ đi, đừng nghĩ nữa. Ngày mai ta phải ra đồng để thu hoạch dây leo khoai về.
- Vâng.
Tia trả lời.
Đêm vào khuya.
Dịch: Nguyên Dũng
Biên: Khangaca
