Chu Minh Dũ cười: “Ồ, đúng rồi, tối qua lúc ngủ, con trai nói em đến huyện lị nó sẽ không đi theo, nhưng phải mua cho nó cái kính hiển vi.”
Mạc Như: ...
“Kính hiển vi gì cơ, mới tý tuổi đầu chơi kính hiển vi gì chứ, anh dẫn con đi rửa hình là được rồi, kính lúp cũng có thể nhìn thấy.”
Chu Minh Dũ: “... ”
...
Chớp mắt, thời tiết trở nên nóng nực, những bông lúa mì chín vàng đang nhấp nhô cùng với cơn gió như những con sóng, người nông dân lại bắt đầu một vụ hè mới.
Tuy nhiên, các cơ quan và trường học cũng đã bắt đầu một đợt phong trào mới.
Ngày hai mươi tám tháng năm thành lập nhóm Cách mạng Văn hóa Trung ương. Ngày một tháng sáu, Nhân dân nhật báo đăng bài xã luận kêu gọi quần chúng “Quét sạch hết yêu ma quỷ quái”, sau đó cử các tổ công tác đến các trường đại học và học viện để chỉ đạo công cuộc cách mạng văn hóa.
Đồng thời, Bộ Giáo dục cũng thông qua kế hoạch xét tuyển vào các trường đại học và học viện, trường trung học, việc xét tuyển chuyển sang kết hợp giới thiệu và tuyển chọn, nhưng trường học bận rộn phong trào văn nghệ nên cách mạng giáo dục tạm gác lại.
Đến giữa tháng sáu, các trường đại học và học viện, các trường trung học phổ thông của thành phố về cơ bản đã cử các tổ công tác chỉ đạo công việc phát động phong trào văn hóa, phê phán chủ nghĩa xét lại, chủ nghĩa tư bản đế quốc Mỹ…
Trung ương đã ra lệnh hoãn thi vào đại học nửa năm, tất cả các trường học đều cho nghỉ học, học sinh tiểu học về nhà chờ lệnh, học sinh trung học thì phát động phong trào.
Tất cả giáo viên và học sinh không có sự chuẩn bị trước đều ngơ ngác, dù năm ngoái đã bắt đầu không được nâng điểm nhưng mọi người vẫn âm thầm học tập bằng tất cả sức lực của mình.
Nhất là các học sinh cấp ba phải tham gia thi vào đại học vào tháng bảy năm nay, trong phút chốc như bị đánh một gậy.
Hoang mang, băn khoăn, nghi ngờ, không tìm được mục tiêu tương lai cho mình. Tuy nhiên, sự ngỡ ngàng này không kéo dài được bao lâu, họ bị cuốn theo trào lưu văn hóa như làn sóng đang ùn ùn kéo đến, trở thành từng hạt cát bụi trong phong trào.
“Trường học của chúng tôi bị đóng cửa và không được học nữa, chúng tôi phê phán đường lối chủ nghĩa xét lại giáo dục, yêu cầu cải cách giáo dục... suốt ngày...”
“Có những học sinh cấp tiến và nổi loạn, thường ngày không chăm chỉ học hành, nghịch ngợm gây rối, không được tổ X của trường chọn để làm cách mạng. Họ có cảm giác bị tẩy chay, bắt đầu nổ súng vào đảng ủy của trường, tờ báo X do đảng ủy trường đăng, đảng ủy trường tổ chức cho các học sinh ưu tú đánh lại, chĩa mũi nhọn vào các giáo viêc có thành phần không tốt, rồi bắt đầu…”
“Quá trình phản kích khó tránh khỏi quá đáng, có một số phe phản đối được chỉ ra và bị chỉ trích, cũng một số đã bị đánh... Chị ơi, em không biết phải đi đâu...”
“Các bạn học mới đầu hoang mang, giờ thì phát điên lên rồi... Vốn là bạn tốt của nhau, mà giờ lại vạch mặt, phê phán nhau... Thậm chí có người còn tấn công giáo viên, đăng báo X, xúc phạm, sỉ nhục… Có chuyện gì xảy ra vậy?”
“Tôi không tham gia thì họ nói tôi không tiên tiến, họ nói tôi muốn rời khỏi vị trí lãnh đạo đảng ủy của trường để tham gia vào phe X, tôi không có... Tôi chỉ không muốn làm kẻ thù với bạn học, chúng tôi là bạn học, là bạn bè, là thầy trò, không phải là kẻ thù.”
“Chúng ta có phải là kẻ thù không? Nếu là không thì tại sao họ lại sử dụng ngôn ngữ tục tĩu mắng nhiếc và thủ đoạn xấu xa để tấn công?”
...
“Viện nghiên cứu còn đỡ... ”
Lúc này, trung ương cũng đã mấy lần ra lệnh điều chỉnh nhiệm vụ của tổ công tác, yêu cầu hài hòa mâu thuẫn trong sinh viên, đáng tiếc là đối với những thanh niên tràn đầy nhiệt huyết lại dễ gây chia rẽ và khó phối hợp.
Nhất là vào cuối tháng bảy, sau khi học sinh của trường trung học phụ thuộc Thanh Hoa gửi tờ báo X của họ cho chủ tịch, chủ tịch đã trả lời, phong trào học sinh lập tức lên đến đỉnh điểm.
Họ hét lên, đi đến thủ đô, đi đến thủ đô.
Sauk hi nhận được thư của Mạc Ưng Tập, Mạc Như và Chu Minh Dũ bàn bạc vài lần với nhau, cuối cùng quyết định khởi hành đến huyện lị.
Hiện tại phong trào văn hóa đang được phát động trong trường học, cuối năm sẽ lan rộng ra toàn xã hội, tất cả các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, cơ sở lớn đều bị cuốn vào trong.
Mặc dù có nhờ người khác, nhưng vé xe lửa vẫn rất khó mua.
Sau nhiều ngày chờ đợi, trong lúc hai người đang suy nghĩ xem có nên đi trực tiếp bằng xe đạp hay không, cuối cùng lại mua được hai vé đứng đi đến tỉnh lỵ.
Tàu lửa rất đông, trên tàu hầu như là học sinh, cuối cùng ngay cả những kệ hành lý cũng toàn là người.
Các nhân viên phục vụ không xuất hiện vì sự an toàn của chính họ, để các hành khách tự chen lấn với nhau.
